ساخت.
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
در عصر حاضر اغلب پدر، مادرها الگوی تربیتی جرأتمندی را به فرزندان خود آموزش نمیدهند. بنابراین تعداد زیادی از دانش آموزان، با مشکل اضطراب و عدم ابراز وجود روبرو هستند و یا توانایی لازم را برای نشان دادن خود در کلاس درس ندارند و اغلب سکوت اختیار می کنند. بسیاری از معلمان، مدیران و مشاوران در مدارس با دانش آموزانی روبرو میشوند که رفتاری منفعلانه داشته و نمیتوانند از خود دفاع کنند. متأسفانه این دانش آموزان به اشتباه، از سوی معلمان به عنوان افراد مؤدب و منضبط در نظر گرفته میشوند و همین امر به اضطراب و عدم ابراز وجود در آنها دامن میزند (حسینی بیرجندی، ۱۳۸۲: ۸۹). این دانش آموزان در واقع افرادی هستند که خود، احساسات و خواستههایشان را در بسیاری از مواقع نادیده میگیرند و دیگران معمولا آنها را کمرو و فاقد اطمینان به خود میدانند. از طرف دیگر، ابراز وجود به صورت طبیعی برای همه اتفاق نمیافتد زیرا افراد ساختارهای منفعلانه را از قبل آموختهاند، بنابراین لازم است با آموزش رفتارهای مبتنی بر ابراز وجود، رفتارهای منفعل را یادزدایی نمود (رنجبرکهن و سجادینژاد، ۱۳۸۹). رفتار توأم با ابراز وجود، در موقعیتهای اجتماعی و تحصیلی افراد از اهمیت بهسزایی برخوردار است و یادگیری این مهارت، منجر به احساس توانمندی، اعتماد به نفس بیشتر، کاهش استرس و پیشگیری از آسیبهایی مانند اعتیاد، مصرف سیگار، انحرافات و سوء استفادههای جنسی در نوجوانان میشود. آموزش قاطعیت در سنین نوجوانی علاوه بر کاهش احساس ناتوانی و سر درگمی، روشهای حل مشکلات، برطرف کردن تعارضات، روشهای تصمیم گیری و رفتارهای توأم با قاطعیت را در نوجوانان توسعه میدهد (ترودو[۲۳] و همکاران، ۲۰۰۳). یکی دیگر از مسائلی که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته سازگاری اجتماعی است. تغییرات گسترده ای که در تمامی جنبه های زندگی نوجوان رخ میدهد، مرحلهای بحرانی را ایجاد می کند که طبعا مشکلات و ناسازگاریهایی را به همراه خواهد داشت. نوجوانان با مشکلاتی در زمینه سازگاری در روابط بین فردی، بلوغ و زمینه های تحصیلی مواجه میشوند که در این صورت ایجاد شایستگیهای لازم در آنها برای مقابلهی مؤثر و کارآمد با چالشهای حال و آینده ضروری به نظر میرسد. سازگاری اجتماعی در نوجوانان به عنوان مهمترین نشانهی سلامت روان است. علاوه بر این از یک طرف، رشد اجتماعی مهمترین جنبه رشد وجود هر شخصی است و از طرف دیگر معیار اندازه گیری رشد اجتماعی هرکس سازگاری او با دیگران است. نوجوانان در صورت موفق شدن در برقراری ارتباط با دیگران، مورد پذیرش اجتماعی قرار میگیرند و زمینه سازگاری آنها فراهم میشود. بنابراین لازم است خلق و خو و سازگاری اجتماعی نوجوانان با دیگران توسط مربیان و والدین مورد توجه قرار گیرد (رشیدزاده، فتحیآذر و هاشمی، ۱۳۹۰).
پژوهشها نشان می دهند اگر دانش آموزان درک درستی از خود داشته باشند، بیشتر از فرآیندهای یادگیری خودتنظیمی استفاده می کنند و عملکرد تحصیلیشان بهبود خواهد یافت. به طور کلی خودپنداره با موفقیت تحصیلی ارتباط دارد نتایج پژوهشها نشان میدهد دانشآموزانی که از خودپندارهی مثبت برخوردار هستند دربارهی خود و تواناییهایشان احساس بهتری دارند در نتیجه در تکالیف آموزشگاهی بهتر عمل می کنند (طالبزاده نوبریان و همکاران، ۱۳۹۰). از این رو لازم است خودپنداره به گونهای عمیقتر و گستردهتر مورد توجه قرار گیرد
مسئله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از دغدغههای اصلی نظام آموزشی است و موفقیت و پیشرفت تحصیلی در هر جامعه نشاندهندهی کارآمدی این نظام در زمینه هدفیابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. بنابراین یکی دیگر از مواردی که در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد انگیزهی پیشرفت است. این انگیزه باعث تحرک، پویایی و برنامه ریزی صحیح در دانش آموزان میشود و از این طریق می تواند بر موفقیت تحصیلی آنها اثر بگذارد. در واقع شرط مهم برای رشد و شکوفایی هر جامعهای وجود افراد آگاه، کارآمد و خلاق است و پرورش و تقویت انگیزهی پیشرفت سبب ایجاد انرژی و جهتدهی مناسب رفتار، علایق و نیازهای افراد در راستای اهداف ارزشمند و معین میباشد (وست و سادوسکی[۲۴]، ۲۰۱۱). در آخر نیز باید به این نکته توجه کرد که دانش آموزان و نوجوانان سرمایه های آینده جامعه محسوب میشوند، نقش بی بدیل این قشر در روند رشد، توسعه و تعالی کشور بر هیچ کس پوشیده نیست، لذا هرگونه سرمایه گذاری برای این گروه سنی در جهت رشد و شکوفایی به عنوان پشتوانهای اساسی ضروری است.
۱-۴- اهداف تحقیق (هدف کلی، اهداف جزئی)
۱-۴-۱- هدف کلی
هدف پژوهش حاضر، آن بود که به بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر سازگاری اجتماعی، خودپنداره و انگیزهی پیشرفت دانش آموزان اول و دوم دبیرستان یزد در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ بپردازد، تا بتواند بستری مناسب جهت افزایش دانش موجود فراهم سازد. در همین راستا این پژوهش تلاش کرده است تا با آموزش ابراز وجود به عنوان یک مهارت و کفایت در ارتباطات میان فردی، اطلاعات، باورها، جرأتورزی، عزتنفس و سلامت روانی دانش آموزان را افزایش دهد و اطلاعاتی جهت استفادهی روانشناسان و مشاوران تربیتی فراهم آورد.
۱-۴-۲- اهداف جزئی
- تعیین تفاوت بین سازگاری اجتماعی گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پسآزمون
- تعیین تفاوت بین خودپندارهی گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پسآزمون
- تعیین تفاوت بین انگیزهی پیشرفت گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پسآزمون
- تعیین تفاوت بین ناراحتی از ابراز وجود دانش آموزان گروه کنترل و آزمایش در پیشآزمون و پسآزمون
- تعیین اثر بخشی آموزش ابراز وجود بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان
- تعیین اثر بخشی آموزش ابراز وجود بر خودپندارهی دانش آموزان
- تعیین اثر بخشی آموزش ابراز وجود بر انگیزهی پیشرفت دانش آموزان.
- تعیین اثر بخشی آموزش ابراز وجود بر کاهش ناراحتی از ابراز وجود دانش آموزان.
تعداد صفحه :۲۳۷
آخرین نظرات