با توجه به موارد فوق، مسئله اصلی در پژوهش حاضر بررسی مشکلات حوزههای پردازش اطلاعات کودکان با اختلال یادگیری میباشد و محقق ضمن بررسی این مشکلات با بهره گرفتن از ابعاد پرسشنامه پردازش شناختی، به بررسی خصوصیات روانسنجی این ابزار جهت کاربرد گستردهتر آن در جامعه ایرانی اقدام می کند.
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
یادگیری ابزار عمده سازگاری انسان با محیط در حال تغییر خود است. اگر کودکان و نوجوانان در جهان پیچیده امروز نتوانند یاد بگیرند، نمیتوانند خوب زندگی کنند. از دیدگاه نظریه پردازش اطلاعات، یادگیری فعالیتی مستمر برای پردازش اطلاعات میباشد بدانگونه که یادگیری، فرایند دریافت محرکهای محیطی به وسیله گیرندههای حسی، و گذر از حافظه حسی و حافظه کوتاه مدت و به رمز درآوردن و معنیدار کردن محرکها و نهایتا قرار گرفتن در حافظه دراز مدت تعریف شده است. بنابرین یادگیری زمانی صورت میگیرد که اطلاعات تمام مراحل حافظه را طی کرده و وارد حافظه درازمدت شود. به نظر میرسد که کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری به دلیل کارکرد بد مغز، اطلاعات را به شیوهای متفاوت از سایر کودکان دریافت و پردازش می کنند بنابراین در یادگیری دچار نارسایی و مشکلات میشوند (بشرپور و همکاران، ۱۳۹۱). نارسایی پردازش اطلاعات کودکان با اختلال یادگیری، در زمینههایی چون رمزگشایی یا شناسایی واژه، درک خواندن، محاسبه، استدلال ریاضی، املاء یا بیان نوشتاری مشخص شده است. یک ناتوانی که در بافت تحصیلی آشکار میشود، ممکن است بر سایر زمینهها هم پیامد منفی داشته باشد. برای مثال فعالیتهای روزمره شخص در منزل ممکن است تحت تاثیر حافظه ضعیف، استدلال نارسا و یا حل مسئله قرار بگیرند. علاوه بر این روابط اجتماعی و یا کارکردهای هیجانی نیز ممکن است به دلیل نارسایی پردازش شناختی تحت تاثیر قرار گیرد، این امر موجب میشود که فرد در تفکر یا رفتار و یا درک رفتار دیگران دچار اشتباهاتی شود (ساتاسنیس، فیورست و رورک[۱۶]، ۱۹۹۷؛ به نقل از بشر پور و همکاران، ۱۳۹۱). مطالعات مختلفی نشان می دهند که کودکان با اختلال یادگیری نقص سرعت پردازش دارند (شاناهان[۱۷]، پینینگتون[۱۸]، یریس[۱۹]، اسکات[۲۰]، بودا[۲۱]، ویلکات[۲۲]، اولسون، دیفرایس[۲۳]؛ ۲۰۰۶). برخی از آنها مشکلات جدی در توجه دارند (رضایی و سیف نراقی، ۱۳۸۵)، ولی حمایت پژوهشی متناقضی درباره نقص پردازش بینایی و شنیداری پیش بینی شده در اختلال یادگیری بدست آمده است. برخی از کودکان با اختلال یادگیری در پردازش دیداری مشکل دارند (علیزاده، ۱۳۷۳) اما بر اساس شواهد موجود به نظر میرسد که این مشکلات همانند مشکلات پردازش شنیداری شایع نمیباشد و برای بررسی میزان چنین ناتواناییهایی به پژوهشهای بیشتری نیاز است.
از آنجا که وجود هر گونه نارسایی در پردازش اطلاعات می تواند منجر به رفتارهای ناسازگارانه، مشکلات تحصیلی و دشواری در پرداختن به امور روزمره گردد، بررسی نارساییهای حوزههای پردازش اطلاعات در کودکان با اختلال یادگیری که دارای مشکلات اساسی در یادگیری و سازگاری اجتماعی هستند هم جهت شناخت بهتر ویژگیهای نوروسایکولوژی این افراد و هم برای طراحی روشهای درمانی کارآمد و مبتنی بر نیاز آنها ضروری به نظر میرسد. بنابراین پژوهش فعلی گام مهمی را در ارزیابی نقاط قوت و ضعف حوزههای پردازش اطلاعات کودکان با اختلال یادگیری جهت توصیههای آموزشی و درمانی به این کودکان را ارائه می کند. نتایج این پژوهش برای مشاوران، روانشناسان، معلمان و حتی والدین کودکان با اختلال یادگیری مفید بوده و آنها را قادر میسازد تا با شناسایی نقاط قوت و ضعف حوزههای پردازش اطلاعات، به درمان و مداخلات مربوطه مبادرت ورزند.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی
بررسی ابعاد پردازش اطلاعات در دانش آموزان با اختلال یادگیری است.
۱-۴-۲- اهداف جزئی
- بررسی تفاوت ابعاد مختلف پردازش اطلاعات در دانش آموزان با اختلال یادگیری .
- بررسی روایی مقیاس پردازش شناختی.
- بررسی پایایی مقیاس پردازش شناختی.
- بررسی تفاوت دختران و پسران با اختلال یادگیری با توجه به عامل پایه تحصیلی در ابعاد مختلف مقیاس پردازش شناختی.
۱-۵- سوالات پژوهش
- آیا بین ابعاد مختلف مقیاس پردازش شناختی در دانش آموزان با اختلال یادگیری تفاوت وجود دارد؟
- آیا مقیاس پردازش شناختی از روایی قابل قبولی برخوردار است؟
- آیا مقیاس پردازش شناختی از پایایی قابل قبولی برخوردار است؟
- آیا بین دختران و پسران با اختلال یادگیری با توجه به عامل پایه تحصیلی در ابعاد مقیاس پردازش شناختی تفاوت وجود دارد؟
۱-۶- تعاریف مفهومی متغیرها
۱-۶-۱- پردازش اطلاعات
بر اساس یکی از نظریه های باسابقه و شناخته شده پردازش اطلاعات که به نظریه یا الگوی سه مرحلهای اتیکنسون و شفرین[۲۴](۱۹۶۸؛ به نقل از سیف، ۱۳۸۹) شهرت دارد، ابتدا محرکهای محیطی مانند نور، صدا، حرارت، بو و غیره به وسیله گیرندههای مختلف حسی چون گوش، پوست، چشم، بینی و غیره دریافت میشوند و برای مدت کوتاه (۱تا۳ ثانیه) در ثبت حسی ذخیره میگردند. ما از طریق فرایند توجه و ادراک، از وجود این محرکها آگاه می‌شویم. بخشی از این اطلاعات که بر اثر توجه به صورت الگوهای تصویر ذهنی، معانی یا صداها رمز گردانی میشوند وارد حافظه‌ی کوتاه‌مدت میشوند. اطلاعات وارد شده به حافظه کوتاه مدت برای مدت ۱۵ تا۳۰ ثانیه در این حافظه ذخیره میشوند. بخشی از این اطلاعات که با اطلاعات یادگرفته شده قبلی ارتباط برقرار می کنند به حافظه درازمدت انتقال مییابند و مابقی با اطلاعات جدید جانشین میشوند. اطلاعات وارد شده به حافظه درازمدت به صورت مواد سازمان یافته در میآیند که برای مدت طولانی در آنجا باقی می‌مانند. اطلاعات موجود در حافظه دراز مدت در صورت لزوم به حافظه کوتاه مدت بازگشته و شخص بر اساس آن پاسخ میدهد (سیف، ۱۳۸۹).
۱-۶-۲- اختلال یادگیری
اختلال یادگیری ویژه به معنای آن است که در یک یا چند فرایند اساسی روانشناختی اختلالی رخ دهد بطوری که در فهم و استعمال زبان (شفاهی یا کتبی) تأ‌ثیر بگذارد، و در توانایی گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن و یا محاسبات ریاضی کودک اختلالی به وجود آید و این اصطلاح معلول شرایطی نظیر نقایص ادراکی، ضربه مغزی، بدکاری جزئی در مغز، دیسلکسی و آفازی رشدی است. این اصطلاح شامل کسانی که مشکل یادگیریشان معلول عواملی چون نقص بینایی، نقص شنوایی، نقایص حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، پریشانی عاطفی، نابهنجاریهای محیطی، فرهنگی یا اقتصادی میباشد، نمی‌گردد (لیون، ۱۹۹۶).
- Speed Processing
تعداد صفحه :۱۱۹
آخرین نظرات