“
-
-
- برخی نیاز های روان شناختی مانند سلطه گیری ،پرخاشگری و نیاز های مرتبط با ((من)) و احترام را ارضا کنند و بدان وسیله فرصتی برای استفاده سازنده و آزاد شدن تمایلات پر خاشگرانه فراهم آوردند .
-
-
- تعارض ها میتوانند عقاید خلاقانه ،سازنده و ابداعی فراهم سازند .
-
- تعارض ها میتوانند به زندگی فرد تنوع ببخشند ؛زیرا در غیر این صورت زندگی خسته کننده و ملال آور خواهد بود .
-
- اطلاعات تشخیصی فراهم آورند و به افراد کمک کنند تا از بروز مشکلات مشابه جلو گیری کنند .
- فهم مشکل ،افراد و روابط بین آن ها ،هماهنگی بهتر در میان افراد و تقویت رو ابط بین گرو ه ها را تسهیل نمایند .
پس علی رغم تأثیر منفی تعارض برعملکرد فرد و ایجاد رفتار های سازش نا یافته و حتی بروز اختلالات روان تنی ،در صورت یادگیری این مهارت و حل مناسب آن ، تعارض میتواند نقش انگیزشی داشته باشد ،خلاقیت و استعداد فرد را شکوفا کند و عمکرد فرد را افزایش دهد و منجر به اتکا ء به خود و مهارت و کار امدی شود ،بنابرین آنچه مهم است مدیریت صحیح تعارض و استفاده از شیوه های حل تعارض مناسب میباشد ،نه فقط کاهش یا حذف آن (بابا پور خیرالدین ۱۳۸۱٫)در تعارض سازمانی نیز ،هر چند تعارض وجود نداشته باشد ،عقاید هرگز به چالش کشیده نمی شود و انگیزه ای برای تغییر و پویش در سازمان ایجاد نمیشود . طبق این دید کاه اگر در سازمان ها هیچگونه تعارض وجود نداشته باشد ،نوآوری و خلاقیت نیز وجود نخواهد داشت . البته مقدار زیاد تعارض برای سازمان مخرب و مقدار کم آن ،فرسودگی سازمانی ایجاد می کند . وجود یک حالت بهینه و وضعیت مطلوب از تعارض عملکرد سازمان را بهبود خاهد بخشید (حیدری تفرشی و همکاران ،۱۳۸۱).
۲-۳-۲-۲- انواع تعارض
الف )تعارض فرد با خود
-
- خواستن – خواستن (جاذب – جاذب ) :شرایطی که انسان برسر دو راهی قرار گیرد و هر دو راه برایش از جاذبه ای مساوی بر خوردار باشد.
-
- نخواستن – نخواستن (دافع – دافع ) :شخص در شرایطی قرار میگیرد که از میان دو راه موجود باید یکی را انتخاب کند ،در حالی که هیچکدام مطلوب او نیست .
- خواستن – نخواستن ( جاذب – دافع ) :یعنی حالت کسی که از دو راه موجود فقط یکی را می پسندد ،ولی تا آخرین لحظه ای که مو ضوع آشکار نشود نمیداند به خواسته اش خواهد رسید ،یا آنچه را که نمی خواهد باید تحمل کند .به طور مسلم اگر به خواسته اش برسد مشکل نخواهد داشت ،اگر چه تکلیف قضیه روشن شود . تعارض ذهنی ،با مقادیری فشار روانی همراه بوده است ،اما اگر نخواستن بر او تحمیل شود علاوه برفشارروانی همراه بوده است ،اما اگرنخواستن براو تحمیل شود علاوه بر فشار روانی احساس باختن ، یا نا کامی اخیر نیز اورا رنج خواهد داد (سرمد ، ۱۳۷۸).
ب ) تعارض های گروهی و سازمانی
۱- تعارض بین فردی : در این نوع تعارض افراد مجموعه در گیر در تعارض تلقی میشوند .
۲- تعارض بین گروهی :مجموعه افراد درون یک سازمان که تشکیل گرو ه ها و تیم های مختلف را میدهند ،در گیر تعارض بین گرو ه ها هستند .
۳- تعارض بین سازمانی :مشاجرات بین دو یا چند سازمان را در بر میگیرد (اقدام ،۱۳۸۰ ).
لازم به ذکر است که در این پژوهش بیشتر تعارض بین فردی مورد نظر میباشد و در اغلب منابع به سه نوع تعارض اساسی اشاره است ،که عبارتند از :
- تعارض میان احساسات :
از آنجایی که وجود تفاوت میان انسان ها امر اجتناب نا پذیری میباشد ،در هر رابطه مهمی ممکن است احساسات خصمانه نیرومند و تعارض هایی به وجود آید که معمولابا به کار گیری شیوۀ حل مسئله ،قابل حل است (لیکرت و لیکرت ۱۹۹۶).
- تعارض و تضاد میان ارزش ها :
تصاد میان ارزش ها ،نوعی از تعارض است که بندرت راه حلی برای آن یافت می شو د چون چیز عینی و ملموسی وجودندارد ،با وجود این باز هم استفاده از روش حل تعارض ،میتواند به افرادی که باور های متضادی دارند کمک کند تا یک دیگر را بهتر بفهمند و تحمل بیشتری برای درک شرایط یکدیگر کسب کنند ،ضمن این که این روش بر اعمال و نگرش های آنان نیز تأپیر میگذارد (همان منبع ).
- تعارض و تضاد بین نیاز ها:
این نوع تعارض ها بواسطه تنوع نیاز ها فنا هماهنگی نیاز ها و عدم ارضای نیاز ها ایجاد می شود .
-
- تنوع نیاز ها :زمانی است که شخص در یک زمان بخواهد بیش از یک نیاز را ارضاء کند .
-
- نا هماهنگی نیاز ها :ارضاء یک نیاز ایجاب میکند که شخص از ارضاءنیاز دیگر صرف نظر نماید .
-
- عدم ارضای نیاز ها :زمانی که نیاز ها ارضاءنمی شوند ،افراد احساس نا کامی میکنند و این نا کامی باعث بروز فرایند تعارض میگردد . این تعارض ها منجر به رفتار های منفی و عیر سازنده میگردد (بابا پور ۱۳۸۱).
-
- ۲-۳-۲-۳- منابع تعارض
- افراد در پاره ای جهات با یک دیگر متفاوتند ،در صورتی که این تفاوتها در محیط فعالیت بین افراد نا سازگار وجود داشته باشد ،سبب بروز تعارض میگردد . البته هر نوع تفاوتی باعث تضاد نمی شود . تفاوت ها میتواند پایه ای برای انعطاف پذیری ،تفاوت های ظریف در جهت گیری ها و راه حل های فعالانه به مشکلات باشد (هاریگوپال ،۱۹۹۵).
منبع تعارض در بین افراد ممکن است بواسطه تفاوت های فردی در عوامل زیر باشد :
تفاوت در فرهنگ :وقتی افراد از فرهنگ های مختلف گرد هم میآیند،بروز یک رویدادممکن است به طور متاوتی درک شود و هر فرد بر اساس چهارچوب فرهنگی خود و رفتارهای کلیشه ای که نسبت به فرهنگ های مختلف دارد آن رویداد را بفهمند . این رویدادها ممکن است از نظر اهمیت و اولویت و پیامد هادر بین افراد دارای فرهنگ ها ی مختلف باشد . برخی از جنبههای قومی ،نژادی و فرهنگی مانند تبعیض نژادی ،تهدیدهای کلیشه ای ، فشار های گروهی برای همنوا شدن که به نظر میرسد فرایند های روانشناختی را تحت تأثیر قرار میدهند ،میتوانند به صورت منبع تعارض عمل کرده و برای سلامت فرد تهدید زا باشند . در چنین مواردی حل مشکل از طریق به کار گیری شیو های مطلوب حل مسأله و حل تعارض موجود ،بو سیله استفاده از راهبردهای صحیح حل تعارض ،امکان پذیر است (کنترادا و همکاران ۲۰۰۰ ؛نقل از بابا پور خیرالدین ۱۳۸۱ ).
-
- تفاوت در آموزش برمیزان انتظار فرد از خون و از دیگران تأثیر دارد وقتی که افراد زمینههای آموزشی و تربیتی متاوت در یکجا جمع شوند ،احتمال بروز تعارض افزایش مییابد . همینطور وقتی افراد دارای موقعیت های متفاوتی با یکدیگر در ارتباط باشند می توان انتظار بروز تعارض را داشت . در اغلب موارد بسیاری از تعارض های موجود در زندگی اجتماعی بدین علت ایجاد می شود ،به عنوان مثال بین دانش آموزان و دانشجویان شهری و وستایی یا بین افرادی که وضعیت اقتصادی – اجتماعی بالایی دارند با آنهایی که از نظر وضعیت اقتصادی – اجتماعی در سطح پایینی هستند ،تعارض بو جود آید .
“
آخرین نظرات