هداف تحقیق:

• با وجود این که منطقه بسطام قطب تولید سیب زمینی در استان سمنان به شمار می رود و بیماری لکه موجی سیب زمینی نیز از سال های قبل در آن مشاهده شده است، اما هنوز هیچ آمار درست و قابل اعتمادی درباره ی وضعیت آلودگی مزارع این منطقه منتشر نشده است. یکی از اهداف این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی مزارع سیب زمینی و ارائه آماری واقعی جهت استفاده ی محققان، کارشناسان و مسؤولان در امر تحقیق، مدل سازی و برنامه ریزی بوده است.
• تاکنون هیچ تحقیقی درباره بررسی پیشرفت زمانی بیماری EBسیب زمینی در استان انجام نشده و یکی دیگر از اهداف این تحقیق، مطالعه ی پیشرفت بیماری در مناطق مختلف شهر بسطام و تحت شرایط متنوع اقلیمی در طول زمان بوده است.
• روابط بین میزان وقوع و شدت بیماری لکه موجی، تاکنون در مورد هیچ کدام از میزبان های قارچ عامل این بیماری در استان سمنان مورد مطالعه قرار نگرفته است. یکی دیگر از اهداف این تحقیق، مطالعه ی رابطه ی کمّی بین دو کمیت یادشده و ارائه مدلی جهت پیش بینی قابل اعتماد شدت بیماری بر اساس ارزیابی میزان وقوع بیماری در مزارع سیب زمینی شهر بسطام، بوده است.
• تحقیق در زمینه ی مدل ارزیابی خسارت بیماری های گیاهی، از موضوعاتی بوده که در کشور ما درصد بسیار اندکی از انتشارات این رشته را به خود اختصاص داده و یکی از اهداف این تحقیق، مطالعه ی مدل ارزیابی خسارت بیماری لکه موجی در سیب زمینی و برقراری ارتباط بین متغیرهای مختلف وابسته به اپیدمی با خسارت ناشی از بیماری به عملکرد محصول بوده است.
• بررسی احتمال وقوع اپیدمی بر اساس عوامل مختلف آب و هوایی و زراعی و یافتن مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر وقوع اپیدمی این بیماری

 2-1-گیاه میزبان:
سیب زمینی با نام علمی Solanum tuberosum از خانواده سیب زمینیSolanaceae با نام انگلیسی Potato، گیاهی علفی، پایا، دارای غده های زیر زمینی مملو از ذخایر نشاسته ای می باشد. بر روی این غده ها که در واقع ساقه های زیر زمینی گیاه به حساب می آیند جوانه هایی به وجود می آید که از نمو آنها ساقه های عمود نتیجه می گیرد. در ناحیه زیر زمینی ساقه های اخیر نیز برگ های فلس مانندی ظاهر می شوند که از کناره آنها انشعابات افقی خارج می شوند. این انشهابات سریعا تورم حاصل کرده و غده هایی به ابعاد متفاوت به وجود می آورندکه مملو از اندوخته های نشاسته ای می باشند و به مصرف تغذیه می رسند.

(حیدرنیا،1365).سیب زمینی گیاه بومی ارتفاعات کوه های آند در آمریکای شمالی می باشد(Horton,1987).بررسی مناطق باستانی نشان   می دهد که سیب زمینی حداقل از 8000 سال پیش مورد کشت و کار قرار می گرفته است.از 2000 گونه شناخته شده Solanum، بین 180-160 گونه ی آن گیاهانی با قابلیت تولید غده های زیر زمینی می باشند. هشت گونه از این جنس با عنوان منابع غذایی پرورش داده می شوند اما تنها گونه ی S.tuberosum به صورت گسترده و در سطح جهانی مورد کشت و تولید قرار گرفته است. گونه های اهلی شده جنس مذکور محصول اصلی بومیان پرو از زمان کشف این سرزمین توسط کاشفین اسپانیایی در اواسط دهه ی 1500 بوده است. در حدود سال 1570 به اروپا معرفی شد. سپس در انگلیس کشف گردید و تکثیر آن با غده توسط ایرلندی ها صورت گرفت و به همین دلیل سیب زمینی یک وا‍ژه ایرلندی است(روشندل و همکاران،1385). هنوز نمونه های وحشی آن در شمال شیلی و آرژانتین وجود دارند.

در زمان فتحعلی شاه قاجار توسط سرجان ملکم انگلیسی برای اولین بار وارد ایران و احتمالاً برای اولین بار در پشند، دماوند و منطقه فریدون کنار اصفهان کشت شد(حیدرنیا،1365). نام انگلیسی آن potato‌، نام فرانسوی آن Pomme de Terre ، نام آلمانی آن Kartofel (طباطبایی،1365) و در زبان ترکی به آن Patates‌ می گویند (Davis,1978)‌ . بعد از غلات منبع اصلی کربوهیدرات را تشکیل می دهد. از مصارف دیگر تولید نشاسته، دکستروز و استفاده در صنایع تولید الکل از طریق تخمیر می باشد(Morrison, et al., 2000).
نشاسته سیب زمینی میزان بالایی فسفر داشته و ژل های حاصل از آن غلضت بالایی دارند(Narpinder, et al., 2000). سطح زیر کشت آن در سال 88-87 حدود 154 هزار هکتار که شامل 98.17 درصد آبی و بقیه به صورت دیم بود. همدان 16.63 درصد از سطح اراضی زیر کشت سیب زمینی را در ایران با تولید بیشترین میزان تولید داراست.
استان های اردبیل، اصفهان، کردستان، زنجان و آذربایجان شرقی به ترتیب با 13.68و11.42و7.70 و7.10و5.87 درصد تولید دارای مقام های دوم تا ششم می باشند. میزان تولید در ایران 4.11 میلیون تن است که 99.32 درصد آن آبی است. عملکرد سیب زمینی آبی در کشور 26986.95 کیلوگرم و دیم 9872.30 کیلوگرم در هکتار بوده است(بی نام، 1389).
ساقه های هوایی سیب زمینی دارای برگ های مرکب از 7-12 برگچه است. در فواصل این برگچه ها نیز برگچه های کوچکتری جای دارند که به آن ظاهر مشخص می دهد به طوری که وجود آنها سبب می شود که به سهولت این گیاه از گونه های دیگر Solanium تشخیص داده شود.گلهای آن به تفاوت به رنگ های بنفش روشن، سوسنی یا سفیدو مجتمع به صورت خوشه فشرده با ظاهر چتر مانند دیده می شوند.
در نژاد های زایا، میوه محتوی معادل 300 دانه است. غده دارای 75 درصد آب، 22 درصد هیدرات کربن، مانند آمیدون، گلوکز، ساکارز، صمغ، 1.99 درصد مواد ازته مانند آلبومین، آسپاراژین، لیسیتین، پروتیوز، توبرین، 0.15 درصد مواد چرب مانند پالمیتین، میریستین، سولانو استیارین و همچنین اسید سولانیک است.
1.09 درصد از املاح معدنی مختلف، اسید های آلی، فرمان ها، ویتامین های مختلف B وB شش (0.2 میلی گرم در هر صد گرم)، اسید پانتوتانیک0.3 تا0.63 میلی گرم، اسید فولیک می باشد. جوانه تازه سیب زمینی دارای حدود 0.04 درصد سولانین است.