اصل ۱۵۶ قانون اساسی مقرر می دارد :

 

” قوه قضاییه قوه مستقلی است که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت وعهده دار وظایف زیر است.

 

…۵- اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین”.

 

پیشگیری از جرم از جمله مفاهیم جرم شناسی است که مورد توجه بسیار قرار گرفته است وحالات مختلفی از آن ترسیم شده است که ذیلاً به چند مورد از آن پرداخته خواهد شد :

 

 

 

الف : پیشگیری اجتماعی

 

پیشگیری اجتماعی ” شامل آن دسته ازتدابیر و اقداماتی است که با مداخله درفرایند رشد افراد ، بهبودشرایط زندگی آنها و سالم سازی محیط اجتماعی و محیط طبیعی به دنبال حذف یا کاهش علل جرم زا و در نتیجه پیشگیری از بزهکاری است”.[۶]

 

“پیشگیری اجتماعی برمبنای علت شناسی جرم استوار است که نظر برحذف یا خنثی کردن عواملی دارد که در تکوین جرم مؤثرند و با دخالت در محیط های اجتماعی مانع از شکل گیری انگیزه های بزهکارانه وخنثی سازی عوامل جرم زا می گردد”.[۷]

 

ب : پیشگیری وضعی یا فنی

 

پیشگیری وضعی به معنای” تغییر در موقعیت های خاصی که احتمال ارتکاب جرم در آن زیاد است به منظور دشوار کردن، پرخطرکردن یاجاذبه زدایی برای کسانی که قصد ارتکاب دارند”.[۸]می باشد. به بیان دیگر” پیشگیری وضعی مبتنی برتغییر وضعیت های پیش ازجرم است که به تجربه با تحدید فرصتهای ارتکاب جرم و یا مشکل تر کردن تحقق این فرصت ها برای مجرمین بالقوه سعی دارد شرایط را به گونه ایی ایجاد نماید که پاسخ شخص به آن موقعیت رفتار مجرمانه نباشد یا دست کم چنین پاسخ هایی تقلیل یابند”.[۹]

 

باتوجه به تعاریف پیشگیری وضعی، “اقدامات انجام شده در این نوع از پیشگیری را می توان به پنج دسته کلی تقسیم نمود :

 

۱-اقدامات انجام شده با هدف افزایش تلاش بزهکار

 

۲-اقدامات انجام شده باهدف افزایش خطر برای بزهکار

 

۳-اقدامات انجام شده با هدف کاستن از منافع بزهکار

 

۴-اقدامات انجام شده به هدف کاستن از توجیهات ارتکاب جرم

 

۵-اقدامات انجام شده به هدف کاستن از معاذیر ارتکاب جرم “.[۱۰]

لیست پایان نامه های موجود (به صورت فایل کامل) با موضوع: ابطال رأی داوری

 

ج : پیشگیری از طریق اعمال ضمانت اجرای کیفری

 

” بر اساس یافته های محققان جوامع بشری برای مبارزه با جرم از مجازات استفاده می نمودند که این مجازات ها بسته به نوع جرم متفاوت بود. البته هدف از مجازات بیشتر جنبه انتقام جویی داشت با این وجود جنبه پیشگیری ازنظر ها دور نبوده است. با پیدایش حکومت ها، طبقه حاکم همین روش را به اشکال گوناگون وبا اهداف مختلفی از قبیل حفظ نظم وامنیت جامعه، حفظ اقتدار وسلطه طبقه حاکم، حفظ حقوق افراد، اجرای عدالت در پیشگیری از جرایم اجرا می کردند. پیشگیری کیفری در آن زمان از جمله این اهداف بود که با اعمال کیفرهای شدید که عمدتاً بدنی وجسمانی بوده اند موجب دوری افراد از ارتکاب عمل مجرمانه وخودداری مجرمین از ارتکاب جرم می گردید”.[۱۱]

 

“امروزه پیشگری کیفری در مباحث جرم شناسی ، حول محوریت فرد قرار داشته واز منظر تأدیبی واخلاقی باپدیده جرم برخورد می کند. مدافعین این تفکر درکشورهای قدرتمند سعی در جهانی نمودن این نگاه وترویج خشونت دفاعی در مقابل جرم، قطع نظر از علل وریشه های آن دارند”.[۱۲]

 

“اعمال کیفر دارای کارکردهای متعدد با ماهیت های مختلف می باشد، اصلاح ودرمان، آموزش وتربیت، ارعاب عمومی، ارعاب فردی، خنثی سازی وسزادهی از جمله این کارکردهاست”.[۱۳]

 

درمجموع اهدافی که از پیشگیری کیفری مد نظر است به شرح ذیل می باشد :

 

“الف- اصلاح بزهکار از طریق تعلیم وتربیت جسمی وفکری و روانی با به کار گرفتن تعلیق مجازات، اعمال مجازات سالب آزادی ونگهداری بزهکار در محیط های نیمه باز، باز وآزادی مشروط.

 

ب- حمایت جامعه از دو طریق :

 

– تعلیم وتربیت بزهکار برای زندگی مجدد در جامعه، ضمن اعمال مجازات های سالب آزادی واقدامات تامینی وتربیتی.

 

– طرد بزهکار از زندگی اجتماع، ضمن اعمال مجازات های حبس دائم، حبس های طویل المدت وتبعید.

 

ج- ارعاب بزهکار(پیشگیری فردی) : ضمن اعمال کیفر هایی از قبیل جزای نقدی ومجازات های سالب آزادی.

 

د- ارعاب دیگران(پیشگیری عمومی) : با اعمال مجازات های طرد کننده از اجتماع نسبت به بزهکار از قبیل کیفرهایی چون حبس وتبعید و…”[۱۴]

 

 

 

مبحث دوم :  مفهوم رسانه

 

از آنجاییکه عنوان پایان نامه حاضر”نقش رسانه در بزهکاری و پیشگیری از وقوع آن ” می باشد ، پس لازم است قبل از ورود به بحث اصلی تعریفی از رسانه و انواع آن ارائه داده و کارکردهای آن در جامعه امروزین را جهت درک بیشتر از مطالب بیان نموده تا با تمسک به این مباحث  بتوان به تجزیه و تحلیل درست به موضوع اصلی دست یافت.

 

 

 

گفتار اول :  تعریف رسانه

 

رسانه از لحاظ لغوی به معنای ” حسرت، اندوه و افسوس”[۱۵] و در جای دیگر به عنوان اصطلاحی کلی که برای اشاره به “سیستم ها یا دستگاه های انتقال اطلاعات و یا سرگرمی بکار برده می شود “[۱۶] تعریف نموده اند. جمع رسانه را به عنوان  “مجموعه ابزار و روش هایی که برای ارتباط جمعی و شخصی بکار می روند  تعریف کرده اند که از لحاظ نوع ارتباط به رسانه های شخصی و رسانه های جمعی تقسیم می شوند”.[۱۷] در فرهنگ روزنامه نگاری رسانه جمعی تحت عنوان اطلاع رسانی و رسانه شناسی که اصطلاحی کلی و به معنای “مجموعه ابزارها و روش هایی که برای ایجاد ارتباط با مخاطبان انبوه بکار رفته مورد استفاده قرار می گیرد”.[۱۸]

 

“رسانه های جمعی را می توان به رسانه های چاپی مانند : روزنامه، مجله و کتاب که پیام های نوشته شده را به وسیله نسخه برداری و توزیع آنها بصورت عینی انتشارمی دهند، رسانه های پخش که شامل رادیو، تلویزیون، سینما، متن نما، سیستم صوتی عمومی فرودگاهها و پارک ها می شود، رسانه های کامپیوتری که اینترنت و بانک اطلاعاتی”[۱۹] را دربر می گیرد و هم چنین رسانه های خیابانی مانند، پوسترهای تبلیغاتی خیابان ها و بدنه های اتوبوس و تابلوهای خیابانی تقسیم بندی نمود.

 

در مفهوم اصطلاحی رسانه جمعی شامل تنوع وسیعی از رسانه ها مثل روزنامه، مجله، سینما، تلویزیون، رادیو، تبلیغات، بازی های ویدئویی، سی دی ها و … می شود. این رسانه ها را جمعی می نامند زیرا به جمع زیادی از مخاطبان که شامل شمار زیادی از مردم می گردد، عرضه می شود. رسانه های جمعی نه تنها با تفریحات و انواع سرگرمی ها مرتبط هستند بلکه در برگیرنده انتقال بسیاری از تجربه ها و فعالیت های اجتماعی ما نیز هستند.

 

این اصطلاح که در اصل انگلیسی است ، “به مجموع متون،ابزار و وسایل را می رساند که از توانایی انتقال پیام های ارتباط حسی ویا اندیشه ای دریک زمان به شمار بسیار ازافراد و مخصوصا در فواصل زیاد برخوردارند”.[۲۰]

 

اولسون از رسانه چنین تعریف کرده است” رسانه عبارت ازیک تکنولوژی(نه الزاماً ماشینی) برای اطلاع دادن برای ضبط کردن اشتراک در نمادها است که معمولا محدود به حواس خاص وهمراه با نوعی شکل گیری اطلاعات است نظیر چاپ، انواع طراحی، ضبط صوت، تلویزیون ومانند آنها “.[۲۱]

 

دنیس مک کویل معتقد است ،” رسانه ها دریچه هایی هستند که ما را قادر می سازند ماورای محیط پیرامون خود را ببینیم؛ مفسرانی که به ما کمک می کنند تا تجربه را درک کنیم؛ سکوهایی که اطلاعات را منتقل می کنند؛ علایم راهنمایی که دستورها و جهت ها را در اختیار ما می گذارند؛ صافی هایی که قسمت هایی از تجربه را کنار می گذارند و بر بقیه تاکید می کنند؛ آیینه هایی که تصویرمان را منعکس می کنند و …”.[۲۲]

 

هارولد آدامز ایتیس نیز رسانه را به عنوان عصاره ی تمدن می شناسد و معتقد است، “تاریخ توسط رسانه ها در هر عصر و زمانی هدایت می شود.” وی رسانه های ارتباطی را توسعه ذهن انسان  می داند و می گوید: «رسانه آنچه را که در یک دوره تاریخی اتفاق می افتد و با اهمیت به نظر می رسد تعیین می کند”.[۲۳]

 

ژان کازنو در کتاب خود وسایل ارتباط جمعی را اینگونه تعریف نموده است “وسایل ارتباط جمعی آن دسته از وسایلی هستند که در تمدن های جدید به وجود آمده و مورد استفاده اند، و ویژگی اصلی آنها قدرت و شعاع عمل گسترده است، اصطلاح ارتبط جمعی مشخص کننده آن نوع از ارتباطی است که هدف آن برقراری رابطه با یک مخاطب یا گروه کوچکی نیست، بلکه جمع را در نظر دارد “. [۲۴]

 

“رسانه های جمعی دارای مشخصاتی از جمله : سرعت انتشار، مداومت انتشار ، وسعت جهانی حوزه انتشار، فراوانی و گوناگونی محتوی  می باشد “.[۲۵]

 

بجاست که در این مبحث به اصطلاحی بنام پروپاگاندا که در عالم رسانه مطرح است اشاره شود.

 

“واژه پروپاگاندا یا تبلیغ سیاسی از عبارت لاتین congragatio de propaganda fild به معنی «مجمع مروجین ایمان» گرفته شده است. این مجمع در سال ۱۶۲۲ از طرف کلیسای کاتولیک رم در اقدامی مبارزه جویانه علیه نهضت اصلاح دین تأسیس گردید. اهمیت پدیده پروپاگاندا در فاصله دو جنگ جهانی موجب شد تا نخستین ایده های تئوریک درباره تأثیرات رسانه های همگانی به وجود آید. لذا می توان ریشه های نظریه پردازی در دو حوزه مهم از ارتباطات را در همین اندیشه های اولیه درباره پروپاگاندا جستجو کرد. این دو حوزه عبارتند از: ۱. تغییر نگرش و یافتن مؤثرترین تکنیک برای ایجاد تغییر در نگرش مردم