سازمان بهداشت جهانی در عین اینکه با صراحت تمام بر تاثیر مثبت محصولات تراریخته و غذاهای حاصل از آن بر سلامت از طریق کاهش بقایای سموم و بهبود ارزش تغذیه ای مواد غذایی صحه می گذارد، مایل است تمهیداتی را فراهم آورد تا تاثیر سوءاحتمالی غذاهای حاصل از محصولات تراریخته را هم به حداقل برساند. از برجستهترین نکات در مورد ایمنی زیستی در سازمان بهداشت جهانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– موضوع مورد ملاحظه این سازمان نه تنها موجودات زنده تراریخته[۳]است، بلکه راهنماها و اصول تدوین شده در این سازمان محصولات غیر زنده[۴] ناشی از آنها را نیز در بر میگیرد. [۵]
– موضوع مورد ملاحظه سازمان بهداشت جهانی بیشتر معطوف به آثار مثبت قطعی و سوءاحتمالی محصولات تراریخته و غذاهای ناشی از آن بر سلامت انسان است و نه موضوعات زیست محیطی و تنوع زیستی.
جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :(فایل کامل موجود است)
– رویکرد سازمان بهداشت جهانی در ارزیابی سلامتی این نوع غذاها رویکردی علمی است و اعتقادی به اصل پیش احتیاطی ندارد.
– سازمان بهداشت جهانی نیز تا کنون مقررات الزام آوری را در مورد محصولات تراریخته ارائه نکرده و تنها به تهیه اصول و راهنماها بسنده کرده است.
– این سازمان به صورت مشترک با سازمان خوارو بار جهانی استانداردهایی علمی به صورت راهنما را در مورد ارزیابی سلامتی غذاهای حاصل از محصولات تراریخته ارائه کرده است.[۶]
ب) نحوه برچسب اطلاعات فرآورده های اصلاح ژنتیک شده
شاید مصرف کنندگان علاقهمند باشند اطلاعاتی راجع به نحوه تولید این اقلام از نظر کشت ارگانیک یا صرفاً تبلیغاتی بودن بدانند. برچسب اطلاعات روی غذاها به طور کلی چه اقلام متداول یا اصلاح ژنتیک شده باید حاوی مطالبی در مورد نحوه تولید آن باشد. سایر اطلاعات می تواند مبنی بر توضیح نحوه انتقال ژن (دستکاری) یا علت و مزایای آن باشد. دستورالعمل های فائو و سازمان بهداشت جهانی در خصوص ارائه اطلاعات در برچسب غذاهای اصلاح ژنتیک شده زمانی که در آنها نسبت به فرآوردههای اصلی تغییراتی داده شده باشد یا حاوی دیانای یا پروتئین خاصی باشد که از راه دستکاری ژنتیکی در آن به وجود آمده باشد یا اگر از راه دستکاری پروتئینی یا دستکاری دیانای در آنها تغییراتی ایجاد شده باشد، باید ارائه شود.[۷]
گفتار چهارم: اقدامات سازمان خواروبار جهانی[۸] (FAO)
بند اول: بررسی عملکرد سازمان خواروبار جهانی در تغییرات ژنتیکی در ژنهای گیاهی و حیوانی
سازمان خواروبار جهانی که به دلیل ساختار جهان سومی آن از بیشترین اعتبار نزد کشورهای در حال توسعه برخوردار است، بیوتکنولوژی مدرن را به عنوان ابزاری قدرتمند در جهت رفع فقر و گرسنگی تلقی می کند. تاکید سازمان خواروبار جهانی بیشتر بر موضوع تغییرات ژنتیکی در گیاه و حیوان و تامین غذا از طریق مهندسی ژنتیک و علوم نوین می باشد. در آستانه تحویل هزاره دوم به هزاره سوم میلادی سازمان خواروبار جهانی با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که بیوتکنولوژی ابزار قدرتمندی را برای توسعه پایدار کشاورزی شیلات و جنگلداری و همچنین صنایع غذایی فراهم آورده است. در صورتی که بیوتکنولوژی با سایر روشهای تولید غذا تلفیق شود، می تواند نقش مهمی را در تامین نیازهای فزاینده جامعه شهری هزاره بعدی ایفا کند.
این سازمان از طریق برنامه های مختلفی در موضوع تغییرات ژنتیکی و ایمنی زیستی درگیر است. تعدادی از این برنامه ها عبارتند از:
– کمیسیون کدکس الیمنتاریوس[۹] به صورت مشترک با سازمان بهداشت جهانی
– کنوانسیون بین المللی حفظ نباتات[۱۰]
– کمیسیون و معاهده بین المللی منابع ژنتیک غذا و کشاورزی[۱۱]
– فعالیتهای بیشمار دیگری در مورد توانمندسازی، مطالعات اقتصادی، اجتماعی و غیره در مورد بیوتکنولوژی و ایمنی زیستی.[۱۲]
از برجستهترین نکات در مورد ایمنی زیستی و سازمان خواروبار جهانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– موضوع مورد ملاحظه سازمان خواروبار جهانی نه تنها موجودات زنده تراریخته[۱۳] است، بلکه راهنماها و اصول تدوین شده در این سازمان محصولات غیرزنده ناشی از آنها[۱۴] را نیز در برمیگیرد.
– موضوع مورد ملاحظه سازمان خواروبار جهانی بیشتر معطوف به جنبههای کشاورزی و تغذیه ای محصولات تراریخته و غذاهای ناشی از آن است و نه موضوعات زیست محیطی و تنوع زیستی.
– رویکرد سازمان خواروبار جهانی رویکردی علمی است و اعتقادی به اصل پیش احتیاطی[۱۵] ندارد.
– سازمان خواروبار جهانی تاکنون مقررات الزامآوری را در مورد محصولات تراریخته ارائه نکرده و تنها به تهیه اصول و راهنماها بسنده کرده است.[۱۶]
بند دوم: بررسی ایمنی زیستی در کدکس الیمنتاریوس
کمیسیون کدکس الیمنتاریوس متشکل از وزرای کشاورزی کشورهای عضو به صورت مشترک بین سازمان خواروبار جهانی و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۶۳ تاسیس شد تا اصول، راهنما و استانداردهای غذایی را تهیه و تدوین کند. استانداردهای غذایی مصوب کمیسیون کدکس الیمنتاریوس از نظر حقوقی الزام آور بوده و جزو قوانین و مقررات بین المللی لازم الاجرا محسوب میشوند، اما اصول و راهنماها جنبه الزامی و تعهد آور نداشته و رعایت آنها اختیاری است، اگرچه به طور ویژه راهنماهای ارائه شده از سوی کدکس غذایی در نبود قوانین الزام آور ملی و بین المللی به فراوانی در فرآیند حل اختلاف و رسیدگی به دعاوی بین المللی مورد استناد قرار میگیرند. کمیته کدکس الیمنتاریوس نیز که مسئولیت تدوین واجرای استانداردهای غذایی سازمان خواروبار جهانی و سازمان بهداشت جهانی را برعهده دارد از سال ۲۰۰۰ میلادی گروه کاری تخصصی تحت عنوان” گروه کاری غذاهای حاصل از زیست فناوری نوین”[۱۷] با هدف تدوین مقررات ارزیابی سلامت و روشهای نمونه برداری و شناسایی، برچسب گذاری و قابلیت ردیابی مواد غذایی حاصل از زیست فناوری را تأسیس نموده است.
کدکس الیمنتاریوس با وجود تاسیس کارگروه بیوتکنولوژی غذاهای حاصل از محصولات تراریخته و بیش از ۷ سال مذاکره در این مورد هیچ گونه استاندارد لازمالاجرا مورد توافقی را به تصویب نرسانده و صرفا به تدوین و تصویب اصول و راهنماهایی به شرح زیر اکتفا کرده است، این اصول و راهنماها در سال ۲۰۰۳ میلادی به تصویب کمسیون کدکس رسیده و منتشر شده اند. [۱۸]
– اصول ارزیابی ریسک غذاهای حاصل از بیوتکنولوژی مدرن کدکس
– راهنمای انجام ارزیابی سلامتی غذاهای حاصل از گیاهان تراریخته کدکس
– پیوست ارزیابی حساسیت زایی کدکس
آخرین نظرات