بهره وری نیروی انسانی یکی از مهم ترین عوامل مؤثر برافزایش بهره وری است که در این تحقیق به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر بهبود بهره وری نیروی انسانی از طریق بررسی عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید هستیم. در ادامه به بیان مسئله و اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته خواهد شد. سپس اهداف و سؤالات تحقیق و همچنین قلمرو تحقیق مشخص خواهد شد.

۱-2- بیان مسئله

امروزه در دنیای پررقابت کنونی، بهره وری به عنوان یک فلسفه و دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود، مهم ترین هدف هر سازمانی را تشکیل می دهد و می تواند همچون زنجیره ای، فعالیت های کلیه بخش های جامعه را در برگیرد. به طوری که رسالت مدیریت و هدف اصلی مدیران هر سازمان، استفاده مؤثر و بهینه از منابع و امکانات گوناگون چون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات می باشد. این امر سبب شده است که در کلیه کشورها، بهره وری و استفاده صحیح و هرچه بهتر و مناسب تر از مجموع عوامل تولید (اعم از کالا و خدمات) به اولویتی ملی تبدیل شود و همه جوامع به این باور برسند که تداوم حیات هر جامعه بدون توجه به موضوع بهره وری ممکن نیست. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و توجه به مقوله بهره وری نقشی بسزا در توسعه آن دارد.

همچنین، ازآنجاکه نیروی انسانی گران ترین و باارزش ترین سرمایه و منبع سازمانی محسوب می شود که اهمیت آن به عنوان مهم ترین عامل در زنجیره عملیاتی هر سازمان، مدت هاست به اثبات رسیده است و سازمان هایی که موفقیت چشمگیری کسب کرده اند توجه به این موضوع را سرلوحه کارهای خویش قرار داده اند. حال اگر این انسان باانگیزه، توانمند و بهره ور باشد، می تواند سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب به کار گیرد و انواع بهره وری را محقق سازد و نهایتاً سازمان را بهره ور کند. وگرنه رکود و عقب ماندگی، ارمغان نیروی انسانی منفعل و بی انگیزه می شود؛ اما اینکه چگونه نیروی انسانی بهره ور می شود و یا بهره وری وی افزایش می یابد؟ سؤالی است که پاسخ آن در مؤسسات و سازمان های مختلف به تناسب رسالت آن ها و نیازهای کارکنان گوناگون است، اگرچه ممکن است این نیازها و عوامل شبیه هم باشند، اما مطمئناً شدت و اولویت تأثیر آن ها بر بهره وری کارکنان یکسان نیست.

شرکت تولیدی یزدباف با استعانت از مطالب فوق از بهره وری به عنوان معیاری در جهت بهبود مستمر شرایط موجود خود استفاده کرده است. بهبود ارتقای سطح بهره وری شرکت یزدباف از راه های مختلفی امکان پذیر است. شناخت عوامل مؤثر بر ارتقای بهره وری و میزان تأثیر آن ها مقدمه لازم درراه دستیابی به مکانیزم­های ارتقای بهره وری است. این عوامل طیف وسیعی دارد که می توان آن ها را به طورکلی به دودسته عوامل بیرونی، عوامل درونی تقسیم بندی کرد. در میان عوامل درونی، امکانات نرم افزاری و سخت افزاری شرکت وجود دارد و یکی از مهم ترین عوامل نرم افزاری تأثیرگذار در بهره وری، عامل نیروی انسانی شاغل در سازمان هاست. بهبود در عملکرد نیروی انسانی از طریق ایجاد سیستم های انگیزشی و برنامه های آموزشی ونیز اجرای طرح های تعدیل نیروی انسانی، درصورتی که در یک چهارچوب هدف دار و قانونمند هدایت شود می تواند سطح بهره وری نیروی انسانی را افزایش دهد.

یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر بهره وری، نیروی انسانی می باشد که رشد آن موجب افزایش بهره وری و رکود آن موجب کاهش بهره وری می گردد. حتی اگر سایر عوامل نیز در مسیر توسعه قرار داشته باشند، بدون رشد نیروی انسانی نمی توان شاهد افزایش بهره وری بود. یکی از مهم ترین محرک های طرح افزایش تولید و بهره وری در نیروی انسانی، طرح پاداش افزایش تولید می باشد که نسبت مستقیمی با بهبود کارایی و بهره وری کارکنان دارد. اینکه چه عواملی بر طرح پاداش افزایش تولید مؤثر هست مسئله ای است که در تحقیق حاضر با آن مواجه هستیم و با انجام این فرایند به دنبال تحقق آن می باشیم.

۱-3. ضرورت و اهمیت تحقیق

در چند سال گذشته مقوله بهره وری درجای جای میهن اسلامی با به شکل هایی گوناگون مطرح بوده است برنامه های رادیو و تلویزیونی به تبیین مفهوم بهره وری اهتمام ورزیده اند. دانشگاه ها در کنار مراکز آموزش مدیریت برای انتقال معنی و کاربرد روش های بهره وری دوره هایی ترتیب داده اند. اخیراً بعضی مراکز دوره کارشناسی ارشد بهره وری را پرکرده اند. در همین سال ها کتاب ها و مقوله هایی که مستقیم یا غیرمستقیم به بهره وری مربوط می شوند ترجمه، تألیف و منتشرشده است. به علاوه پوسترها و تراکت هایی برای القای ارزش بهره وری در کنار خیابان ها در معرض دید عموم قرارگرفته است. (کرباسیان، ۱۳۷۵)

هرچند بعید است این اقدامات در بهبود و ارتقای بهره وری افراد، ترجمان ها، سازمان ها، مؤسسات و مجموعه های اجتماعی با هر نام ونشان تأثیری چشم افزا گذاشته باشد. ولی بدون تردید توجیهی برای دایر شدن آن ها بوده است. با توجه به تبصره ۳۵ قانون بودجه ۱۳۷۵ که دستگاه های اجرایی کشور را به تخصیص حداقل ۵ درصد از بودجه شان برای افزایش بهره وری خود موظف می سازد اضافه شدن بر تعداد واحدهای رسمی مسئول ارتقای بهره وری سازمان ها درحالی که کمیته ها، گروه ها، شوراها و نظایر آن ها نیز برای همین منظور تشکیل خواهند شد قابل تصور است (رحمان سرشت، ۱۳۷۵).

همه فعالیت های ذکرشده به منظور توسعه بهره وری و بهبود مصرف منابع صورت می پذیرد، چراکه در صورت بهره ور بودن سیستم، از منابع موجود بهترین استفاده صورت خواهد گرفت و هدر داد منابع حداقل می گردد. همچنین اتلاف انرژی کارکنان، مدیریت سازمان و. نیز صورت نمی پذیرد. بهره وری موجب رسیدن به اهداف با صرف زمان و هزینه کمتر می گردد. با توجه به اهمیت بهره وری، مطالعه نیروی انسانی به عنوان عامل مؤثر بهره ور بودن سیستم ضرورت ویژه ای دارد. بخصوص در کارخانه های صنعت نساجی که رقبای چینی و ترکیه ای با محصولات باکیفیت و ارزان تر کالاهای خود را تولید می نمایند. چنانچه سیستم نتواند بهره وری 

خود را افزایش دهد، محکوم به شکست است. به همین منظور مطالعه عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید به عنوان عاملی در بهبود بهره وری کارکنان در کارخانه یزدباف در این تحقیق صورت می پذیرد.

۱-4. اهداف تحقیق

در پژوهش حاضر هدف اصلی بررسی عوامل مؤثر بر « طرح پاداش افزایش تولید» می باشد. هدف کاربردی ما این است که نتایج بررسی حاضر به وسیله ی خبرگان و مدیران صنعت تولید به کار گرفته شود تا به این طریق آن ها بتوانند کارکنان خود را تشویق به بالا بردن هرچه بیشتر کیفیت کارایی خودنمایند و این پدیده ی نسبتاً نوپا در ایران، به شکوفایی برسد.

۱-4-1. اهداف کلی تحقیق

۱-شناسایی عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۲- غربالگری عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۳-اولویت بندی عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۱-4-2. اهداف جزئی تحقیق

۱-اولویت بندی عوامل ایجاد انگیزه بین کارکنان.

۲-ارائه راهکار برای افزایش کیفیت و کمیت تولید.

۱-5. سؤالات تحقیق

سؤالات تحقیقی که در این تحقیق مطرح می شود، عبارت اند از:

۱. چه عواملی بر طرح پاداش افزایش تولید اثرگذار است؟

۲. عوامل شناسایی شده چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

۳. کدام یک از عوامل پیش نیاز وقوع سایر عوامل هستند؟

۴. قدرت نفوذ و وابستگی عوامل چقدر است؟

۵. مدل نهایی اثرگذاری عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید چگونه ترسیم می شود؟

۶. برای بررسی مدل تعالی منابع انسانی کارخانه یزدباف چه شاخص هایی باید بررسی شوند؟

۷. شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب در کارخانه در چه شاخص هایی بیشتر نمایان است؟

۱-6 قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق از سه قسمت قلمرو موضوعی، قلمرو مکانی و قلمرو زمانی تشکیل شده است که به بیان هرکدام می پردازیم.

۱-6-1 قلمرو موضوعی

موضوع این تحقیق آسیب شناسی طرح پاداش افزایش تولید با رویکرد مدل تعالی منابع انسانی با بهره گرفتن از دلفی فازی و روش مدل سازی ساختاری تفسیری می باشد. بنابراین در این پایان نامه با توجه به موضوع مطالعاتی در مورد: بهره وری، طرح پاداش افزایش تولید، مدل تعالی منابع انسانی و مدل تفسیری ساختاری در حوزه منابع انسانی صورت گرفته است.

۱-6-2- قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق کارخانه یزد باف می باشد.

۱-6-3- قلمرو زمانی