پایان نامه طراحی الگوی برون سپاری فعالیت های شغلی بیمارستان های شهر ایلام

ارسال شده در 17 اردیبهشت 1399 توسط نویسنده محمدی در بدون موضوع

اصلاح می شود که باعث رقابت در ارائه خدمات تعریف شده، افزایش کارائی واحدهای ارائه خدمات سلامت و جلب رضایت گیرندگان خدمت شود (ابوالحسنی، ۲۰۰۹). در ایران نیز در سال های اخیر با هدف افزایش کیفیت خدمات بهداشتی درمانی، افزایش رضایت بیماران و کاهش هزینه ها، بخشی از مراقبت ها به بخش خصوصی واگذار شده و برونسپاری صورت گرفته است (فود و دراگ[۱]، ۲۰۰۶). نتایج نشان میدهد که برونسپاری باعث برآورده شدن نیازهای اصلی، افزایش قدرت و انعطاف پذیری، تخصصی شدن امور،، افزایش سرعت، یکپارچگی و کاهش هزینه ها در سازمانها میشود(رمضانی و رستمی،۱۳۸۶). بنابراین با توجه به اهمیت برون سپاری محقق به مطالعه برونسپاری در بیمارستان های شهرستان ایلام پرداخت تا الگوی مناسبی برای برون سپاری را ارائه نماید و در این فصل ابتدا بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق بیان شده و سپس اهداف تحقیق، سوالات، قلمرو، روش و کاربرد تحقیق آورده شده و در پایان نیز تعریف عملیاتی و مفهومی متغیرها توضیح داده شده است.

۱-۲ بیان مسئله

بیمارستان های دولتی، خصوصا در کشورهای در حال توسعه، که مستقیما توسط بخش دولتی اداره می شوند، عملکردی ضعیف داشته و تلاش های صورت گرفته در راستای بهبود عملکرد با بکارگیری اصلاحات مدیریت داخلی، چندان اثربخش نبوده اند (غلام زاده نیکجو، ۲۰۱۲). بنابراین به نظر می رسد که تلاش در راستای عملکرد کارآمد این سازمان بسیار بدیهی است (فردوسی، فرح آبادی، رجالیان، حقیقت، ۲۰۱۰). همچنین بیمارستانها به عنوان مهمترین موسسات بهداشتی و درمانی (صادقیانی، ۲۰۰۸) نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه داشته و عملکرد هماهنگ آن ها با مجموعه ای از عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منجر به تامین سلامت مردم می شود (عاصف زاده، ۲۰۰۵). از آنجا که این بخش مصرف کننده ی قسمت اعظم بودجه‌ی بهداشت و درمان هر کشور می باشد توجه کامل به عملکرد و هزینه های آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است (جاکوبس ۱۹۹۱، فردوسی، فرح آبادی، مفید، رجالیان، حقیقت، نقدی، ۲۰۱۲). در حالی که سالیانه مبالغ بسیار هنگفتی صرف احداث، نگهداری و یا بازسازی بیمارستان ها در سراسر جهان می گردد، با این حال شواهد کمی وجود دارد که از طریق صرف این مقادیر زیاد می توان به اهداف مورد نظر دست یافت. سازمان بهداشت جهانی، در سال ۱۹۸۹ و در آمریکا برآورد نمود که حدود ۴۰ درصد منابع در دسترس نظام سلامت تلف میشود و این نشان می دهد منابعی که می توان از طریق صرفه جویی حاصل از افزایش کارایی بدست آورد، بسیار قابل توجه می باشد (فردوسی و همکاران، ۲۰۱۲). از طرف دیگر مدیران سازمان های سلامت به ویژه بیمارستانها هم چنان در محیط های به سرعت در حال تحول با چالش های عدیده ناشی از رشد تکنولوژی، انفجار دانش، تقاضای فزاینده ی مشتریان و سیاستمداران، و تغییر سیمای بیماری ها مواجه بوده و در پاسخ به فشارهای فزاینده بخصوص کمبود منابع مالی و رسیدن به بهره وری بالا به دنبال یافتن راهکارهای جدیدی می باشند (جابری بیرامی، جودتی، بخشیان، ۲۰۰۶). برای رویارویی با این مشکلات بسیاری از کشورهای جهان تغییرات عمده و مداومی را در نظام سلامت خود طراحی و اجرا می کنند (جابری بیرامی و همکاران، ۲۰۰۷). برونسپاری به عنوان یکی از راهکارهای اصلاحات نظام سلامت عنوان شده است (کاووسی، ستوده زاده، خوارزمی، روانگرد، رحیمی، ۲۰۱۰). صنایع مختلف به صورت روز افزونی به برون سپاری توجه می کنند به طوری که بر اساس آمار جهانی، بیش از ۹۰ درصد شرکت ها حداقل یکی از فعالیت های خود را برون سپاری می کنند (مهرآئین، ۱۳۸۰). بر اساس آمارهای منتشر شده در گزارش سال ۲۰۰۵ موسسه سایبر فیتیوریستیکز [۲] بیشترین درصد از فعالیت های برون سپاری شده (۲۸%) مربوط به فناوری اطلاعات بعد از آن به ترتیب مربوط به منابع انسانی(۱۵%)، بازاریابی و فروش(۱۴%)، خدمات مالی(۱۱%) و ۳۲% باقیمانده مربوط به فرآیندهای مختلف درون سازمانی همچون خدمات اداری می باشد. حجم برونسپاری جهانی به میزان ۳۵۰ میلیارد دلار قرارداد در سال ۲۰۰۲ برآورد شده که حدود ۶۰% استفاده کنندگان از آن رضایت داشته اند. گروه تحقیقاتی متا[۳] تخمین زده اند میزان برون سپاری فعالیت ها در هر سال در حدود ۲۰% افزایش می یابد. افزایش ۷ بیلیون دلاری آن در سال ۲۰۰۳ به بازار ۱۰ بیلیون دلاری در سال ۲۰۰۵ موید این مطلب است. مطابق با تحقیقات انجام شده توسط شرکت تحقیقاتی دیلویت[۴]، ۲ میلیون شغلی که از آمریکا و اروپا به کشورهای دیگر برون سپاری شده اند تنها مربوط به خدمات مالی می باشد. هم چنین شرکت پیش بینی می کند که تا ۵ سال دیگر ۴/۳ نهادهای مالی و بانک های سرمایه گذاری فعالیت هایشان را به کشورهای با هزینه نیروی کار کمتر برون سپاری می کنند که در این میان کشور هند در صدر لیست تامین کنندگان این نوع خدمات می باشد(دیلویت[۵]،۲۰۱۴). تحقیقات انجام شده در سال ۱۹۹۵ توسط مراکز مطالعاتی در زمینه بهداشت و مراقبت صنعتی نشان می دهد که ۶۷% از بیمارستان ها در حداقل بک بخش خدماتی خود از برون سپاری استفاده نموده اند، ۹۰% این بیمارستان ها در جهت تامین خدمات پشتیبانی، ۷۷% در خدمات کلینیکی و ۵۱% در خدمات تجاری از برون سپاری استفاده نموده اند. روند استفاده از برون سپاری در بخش خدمات تنها به شرکت های تجاری محدود نمی شود بلکه موسسات دولتی و سازمان های غیرانتفاعی نیز به طور محسوسی از برونسپاری در فعالیت های خدماتی خود استفاده می کنند (الوانی و اشرف زاده، ۱۳۸۷). بررسی و ارزیابی برون سپاری در بیمارستان های تایوان نشان می داد که در حوزه ی غیربالینی بیشترین میزان برونسپاری مربوط به دفع زباله ( ۶/۹۴%) و کم ترین میزان مربوط به نگهداری تجهیزات (۵/۱۲%) بود. در حوزه ی بالینی بیشترین برون سپاری مربوط به خدمات آمبولانس ( ۴/۵۱%) و مرکز همودیالیز (۵۰%) و کمترین میزان برونسپاری مربوط به تغذیه، داروخانه و خدمات پرستاری (۳%) بود ( تانگ و همکاران، ۲۰۰۹). یک بررسی که در سال ۱۹۹۷ توسط انجمن مدیریت آمریکا انجام شده، گزارش داده است که ۷۷% از شرکت های بررسی شده حداقل بخشی از وظایف منابع انسانی را برونسپاری کرده اند که افزایش ۶۰% نسبت به سال ۱۹۹۴ نشان میدهد، در بررسی دیگر که از ۱۷۵۰ مدیر ارشد منابع انسانی بدست آمده است، ۹۱% همه یا بخشی از فعالیتهای منابع انسانی شان را برون سپاری کرده اند. در گزارش های دیگری ۹۳% و ۸۵% بخشی از فعالیتهای منابع انسانی برون سپاری شده اند (گرین وود[۶]، ۱۹۹۸). یک مطالعه بین اللملی توسط آندرسون انجام شده و واحد اکونومیت گزارش می دهد که ۲۵% شرکت ها همه یا بخشی از وظایف منابع انسانی شان را در ۳ سال آینده برون سپاری خواهند کرد و ۴۱% برنامه های برون سپاری به نفع کارکنان است (آندرسون[۷]، ۱۹۹۶). انجمن مدیریت آمریکا بررسی کرده است که ۵۷% شرکت ها استخدام کارکنان را به طور موقت برون سپاری کرده اند، ۴/۳۸ فهرست پرداخت را برون سپاری کرده اند، ۳۲% آموزش را برون سپاری کرده اند (استوارت[۸]، ۱۹۹۶). بنا بر اظهارنظر موسسه پژوهشی جهانی گارتنر، آمار نشان می دهد که تا پایان سال ۲۰۰۴ از هر شغل در صنعت نرم افزار در آمریکا یک شغل به بازارهای نوظهور و ارزانی مانند چین و هند منتقل شده است و این روند به سرعت در حال افزایش است. در آمریکا برونسپاری منابع انسانی که تاکنون بیشتر توسط شرکتهای بزرگ دنبال شده است، رقمی بالغ بر ۸ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است که تا پایان سال ۲۰۱۰ این رقم به بیش از ۴ برابر رسید. در سطح جهانی رقم برونسپاری بخش مالی و حسابداری در سال ۲۰۰۴ حدود ۴۰ میلیارد دلار بوده که در سال ۲۰۰۹ به ۷۵ میلیارد رسید (چشم براه، محسن، ۱۳۸۹). حجم کل بازارهای برونسپاری در حدود ۳۸۶ بیلیون دلار تخمین زده می شود و با نرخی حدود ۲۵ درصد در اصل افزایش می یابد. همچنین حدود ۸۰% از ۵۰۰ شرکت بزرگ جهان در فهرست مجله فورچون، بخشی از فعالیت خود را برونسپاری کرده اند و روند برون سپاری در این شرکت ها در حال افزایش است. روند برون سپاری میان شرکتهای اروپایی از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ هر ساله رشدی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد داشته است (گریور[۹]، ۱۹۹۹). آنچه که موجب ایجاد دغدغه و نگرانی در بین مدیران بیمارستان ها در خصوص اجرایی نمودن برون سپاری گردیده است این است که چه نوع فعالیت هایی و به چه میزانی واگذاری شوند تا بتوان به اثرات و نتایج بهتری در این زمینه رسید و ضمن افزایش کارائی و بهره وری بیمارستان، هزینه های آن نیز کاهش یابد. از این رو با توجه به مطالب گفته شده می توان مساله اساسی این پژوهش را به این صورت ارائه کرد که چگونه می توان الگویی جامع برای برون سپاری فعالیت ها در بیمارستان های شهر ایلام ارائه نمود به طوری که فعالیت های قابل برونسپاری به روشنی مشخص شده و هم چنین اهداف مدنظر بیمارستان از اجرای برون سپاری مورد توجه قرار گیرد.

۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق

تصدی دولت در بخش سیاست گذاری، اجرا و نظارت، فشار زیادی بر پیکره ی آن وارد نموده است و سبب گردیده است تا نظام بیمارستانی برای ارتقای کارایی خود، بخشی از فعالیت های اجرایی اش را به بخش غیر دولتی واگذار نماید (فردوسی و همکاران، ۲۰۱۰). بیمارستان ها نیز همانند اغلب دستگاه های اجرایی اهمیت سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت را فدای اقدامات اجرایی نموده و با خطاهای خود، باعث به هدر رفتن منابع شده و از عرصه ی رقابت و پیشرفت دور مانده اند، بنابراین طی چند سال اخیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز همچون سایر عرصه ها، در جهت منطقی نمودن اندازه ی دولت، تقویت نظام پاسخگویی و کارآمد نمودن عرصه ی خدمات سلامت و در راستای اجرای تبصره ۵ ماده ی ۲ ضوابط اجرایی بودجه ی سال ۱۳۸۲و قانون سوم توسعه، استراتژی تامین منابع از بخش غیر دولتی را در دستور کار خود قرار داده است (فردوسی و همکاران، ۲۰۱۰، تورانی، ملکی، قدوسی مقدم، گوهری، ۲۰۰۹). برون سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمانها و ارتقاء بهره وری در قالب کوچک سازی، در سال ها ی اخیر مورد توجه مدیران و مسئولان سازمان ها قرار گرفته و به صورت های مختلف به اجرا درآمده است. تاکنون موضوع برون سپاری به صورت کلی ارائه شده و مورد ارزیابی قرار می گرفته و الگوی مشخصی جهت برون سپاری ارائه نگردیده است. برون سپاری به عنوان یک ابزار اجرایی ساده و اقتصادی روز به روز کاربردهای بیشتری پیدا می کند. مدیران سازمان های مختلف درحالی که می کوشند از استراتژی برونسپاری استفاده کنند، در عمل با مسائل و موضوعات مفهومی متنوعی رو به رو هستند. هم مدیران و هم مشاوران آنان سعی در شناسایی این مسائل دارند تا بتوانند به گونه ای موثرتر از برونسپاری استفاده کنند، در حالی که تحقیقات آکادمیک قابل ملاحظه ای در زمینه استفاده از برون سپاری در فعالیت های ساخت محصول موجود است ولی متاسفانه، مطالعات علمی محدودی در زمینه برون سپاری فعالیتهای پشتیبانی انجام گرفته است. همچنین موضوع مهمی که برای مسئولان بیمارستان ها در استفاده از برون سپاری مطرح است، آن است که یک سازمان تصمیم بگیرد چه فعالیتی را برونسپاری کند و چه فعالیتی را خود انجام دهد؟ مسئله ای که مدیران ارشد با آن مواجه هستند استفاده از برونسپاری نیست بلکه تعیین فعالیتی است که باید برون سپاری شود و این موضوع نیازمند آن است که الگوی برون سپاری به روشنی معین شود. به گونه ای که مدیریت از طریق آن بتواند به راحتی در رابطه با نوع، میزان و نحوه واگذاری فعالیت ها به پیمانکاران تصمیم بگیرد و هم چنین تعیین کند چه فعالیت هایی باید برون سپاری شده و چه فعالیت هایی باید در خود بیمارستان انجام شود. هم چنین با توجه به اینکه اصل ۴۴ قانون اساسی، در جهت توسعه سازمان ها و کارائی آنها می باشد و تاکیدهای زیادی که بر اجرای این اصل شده است، لذا اجرای این پایان نامه در راستای اصل ۴۴ در بیمارستان ها نیز می تواند راه گشا باشد.

۱-۴ اهداف تحقیق مورد نظر

۱-۴-۱ هدف کلی

طراحی الگویی برای برون سپاری فعالیت های شغلی بیمارستان ها

۱-۴-۲ اهداف فرعی

شناسایی فعالیت های ویژه برای برون سپاری در بیمارستان

شناسایی فعالیت های کلیدی در بیمارستان

شناسایی فعالیت های سنتی برای برون سپاری در بیمارستان

شناسایی فعالیت های حاشیه ای برای برون سپاری در بیمارستان

۱-۵ سؤال های تحقیق

۱-۵-۱ سوال اصلی تحقیق

چه الگویی برای برون سپاری فعالیت های شغلی بیمارستان ها مناسب است؟

۱-۵-۲ سوالات فرعی