۶. بین میزان سواد رسانه ای مخاطبان و روابط میان افراد متاثر از برنامه های ماهواره رابطه ی معنا داری وجود دارد.
۱-۶ تعریف مفاهیم
تعریف عملیاتی:
۱-۶-۱ سواد:
با ورود به قرن بیست و یکم و ظهور جامعه دانایی محور، مفهوم سواد تغییر پیدا کرده است. سواد، دیگر همان معنی سنتی توانایی خواندن و نوشتن را ندارد، بلکه مفهوم سواد در معنای جدید خود شامل سواد دیجیتالی، سواد اطلاعاتی و سواد رسانهای است. با توجه به اینکه در عصر حاضر، شکل و سطح سواد تغییر کرده است؛ همه افراد جامعه نیاز به سوادآموزی در معنای جدید آن دارند. در عصر کنونی کسی که خواندن و نوشتن میداند و حتی تحصیلات دانشگاهی دارد، ولی به عنوان مثال نحوه استفاده از اینترنت و جستجو در آن را نمیداند، یا توان درک پیامهای رسانهای را ندارد، باسواد تلقی نمیشود.۱-۶-۲ سواد رسانه ای:
براساس تعریفی که کارشناسان حوزه ارتباطات ارائه داده اند : سواد رسانه ای « توانایی دستیابی ، تجزیه و تحلیل ، نقد ، ارزیابی و ایجاد ارتباط به گونه های مختلف است » . ( Alliance for media Literacy , 2001:1 ) از نظر آنان فرد واجد این مهارت قادر است به صورت منتقدانه ، درباره آنچه در کتاب ، روزنامه ، مجله ، تلویزیون ، رادیو ، فیلم ، موسیقی ، تبلیغات ، بازی های ویدئوئی ، اینترنت و . میبیند ، میخواند و میشنود ، فکر کند . همچنین سواد رسانهای از نظر برخی کارشناسان، به معنای فراگیری چگونگی تولید پیام با بهره گرفتن از رسانه های چاپی ، سمعی و بصری و است . ( A Canadian Difinition , 2003:1 ) .
کارشناسان حوزه سواد رسانه ای از ۵ اصل اساسی برای تحلیل منتقدانه پیام های رسانه ای یاد می کنند که عبارتند از :
پیام های رسانه ای را دست اندر کاران رسانه ها می سازند .
پیام های رسانه ای تنها بخشی از واقعیت را بیان می کنند .
هر رسانه مجموعه ای از قواعد منحصر به فرد برای تولید پیام دارد .
مخاطبان پیام های رسانه ای را معنا می کنند .
رسانه ها در چارچوب منافع اقتصادی و سیاسی خود قدم برمی دارند (Hobbs,2005:1 )
از سوی دیگر از صاحبنظران علم ارتباطات ، سواد رسانه ای را مفهومی می دانند که در پنج پرسش زیر مطرح میشود .
چه کسی پیام های رسانه ای را می آفریند ؟
کدام یک از فنون رسانه ای برای جلب توجه مخاطبان استفاده شده است ؟
چگونه افراد مختلف قضاوتها و تفسیر های گوناگونی از پیام های یکسان دارند ؟
ارزش ها و سبک ها ی زندگی که در رسانه ها ارائه می شوند کدامند ؟
هدف سازندگان و آفرینندگان پیام چیست ؟ ( همان )
سه جنبه سواد رسانهای از نظر دکتر یونس شکر خواه عبارتند از:
الف: ارتقاء آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانهای؛ و یا به عبارت بهتر تعیین میزان و نحوهی مصرف غذای رسانهای از منابع رسانهای گوناگون که در یک کلام همان محتوای رسانههاست.ب: آموزش مهارتهای مطالعه یا تماشای انتقادی
ج: تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانهها که در نگاه اول قابل مشاهده نیست.
با توجه به تعریف دکتر شکرخواه پژوهشگر برآن است تا با ارزیابی میزان سواد رسانه ای مخاطبان تاثیر آن را بر انتخاب سبک زندگی متاثر از رسانه(برنامه های سرگرم کننده شبکه من و تو) را بسنجد بنابراین میزان درک پیام های رسانه ای، هدف سازندگان برنامه ها و . مهم ترین سوال های پژوهش گر از مخاطب است تا بتواند به میزان سوادرسانه ای او پی ببرد.
۱-۶-۳ سبک زندگی:
سبک زندگی یک مفهوم به نسبت جدید است که خیلی ساده میتوان آن را مجموعه عملکردهای روزانه فرد تعریف کرد. مثل اینکه هرکسی در زندگی روزمرهاش تصمیم میگیرد چه بپوشد، چه بخورد، کجا زندگی کند و محل زندگیاش را چطور آرایش کند، چه تفریحاتی داشته باشد، با چه کسانی معاشرت کند و حتی چه ادبیاتی را برای صحبت کردن به کار گیرد، در کنار بسیاری موارد دیگر از این قبیل مجموعه سبک زندگی او را تشکیل میدهند.
حالا اگر از زاویه دیگری به مجموعه همین رفتارهای ساده نگاه میکنیم، به تعبیری میتوانیم بگوییم سبک زندگی یک فرد انتخابی است که از جایگاه اجتماعی، نظام ارزشی و هنجارهای درونیشده او نشأت میگیرد و در عین حال تا حد زیادی هویت و موقعیت او را ساختار جامعه مشخص میکند. و رسانه شاید بیشترین سهم را در تنظیم آنچه مخاطب انتخاب می کند را در اختیار دارد.۱-۶-۴ مولفه های سبک زندگی:
در این پژوهش با بررسی مولفه های سبک زندگی مخاطبان می خواهیم به تاثیری که رسانه روی انتخاب نوع سبک زندگیشان گذاشته پی ببریم.
۱-۶-۴-۱ گذراندن اوقات فراغت: فعالیت های مرتبط با زمانی است که فعالیت های اجباری (فعالیت های شخص)را در برنمی گیرد. در واقع فعالیت هایی است که در ان نوعی گزینش و انتخاب صورت می گیرد. این فعالیت ها می تواند از جنبه مادی یا فرهنگی داشته باشد.
۱-۶-۴-۲ نوع پوشش: نوع پوششش و لباسی است که افراد برای خود انتخاب می کنند که می تواند از روی الگوسازی یعنی لباس های گران قیمت و مد روز باشد یا از روی الگوی فرهنگی انتخاب شودو به صورت ساده و اصیل باشد.
اطلاعات :ادامه مطلب در لینک زیر
آخرین نظرات