جزییات بیشتر درباره این پایان نامه : پایان نامه نظریه جامع تلفیقی پذیرش و کاربرد فناوری (UTAUT) 5-3-2- مدل ثانویه پذیرش فناوری(2 TAM) اگر چه مدل TAM با نمونه های مختلف و در موقعیت های گوناگونی آزمون شده و اعتبار آن در توضیح پذیرش و استفاده از سیستم های اطلاعات تایید شده است، با این حال مدل های توسعه یافته بسیاری برای مدل TAMپیشنهاد شده است. برای توضیح چگونگی تاثیر هنجارهای ذهنی و فرایندهای شناختی بر سودمندی درک شده و نگرش، مدل اولیه پذیرش فناوری TAM را با عنوان مدل 2 TAMتوسعه داده اند. در این مدل از یک طرف اقلام متغیرهای بیرونی مشخص شده، از طرف دیگر، عنصر نگرش از آن مدل حذف شده است. دلیل حذف نگرش این است که درک سودمندی و درک سهولت استفاده از فناوری به عنوان باورهای رفتاری در مدل اولیه پذیرش فناوری منجر به ایجاد نگرش مثبت یا منفی درفرد می شود. بنابراین در مدل ثانویه پذیرش فناوری که هر دو عامل وجود دارند و لزوما وجود این دو برای ایجاد نگرش لازم است، از آوردن متغیر جداگانه با عنوان نگرش صرف شده است. مدل 2 TAMسعی برآن دارد که درک افراد از سودمندی فناوری و قصد استفاده از آن را از لحاظ تاثیرات اجتماعی و فرایندهای ادراکی تشریح کند. فرایند تاثیرات اجتماعی (هنجارذهنی، اختیاری بودن، تصویرذهنی) و فرایندهای ادراکی (ارتباط شغلی، کیفیت خروجی، قابلیت اثبات پذیری، سهولت استفاده درک شده) به صورت چشم گیری در پذیرش فناوری به وسیله کاربر موثر هستند. همچنین فرض می شود که تاثیر فرایندهای اجتماعی بر سودمندی درک شده و قصد استفاده با افزایش تجربه کاربر در طول زمان کاهش پیدا می کند (ونکاتش و همکاران 2003). 6-3-2- تئوری تلفیقی پذیرش وکاربردفناوری ( UTAUT) مدل UTAUT[2] حاصل یکپارچگی هشت مدل مطرح (مدل تئوری عمل استدلال شده(TRA)، مدل استفاده از رایانه های شخصی (( PC Utilization، مدل تئوری رفتار برنامه ریزی شده(TPB)، تئوری اشاعهء نوآوری (IDT) ، نظریه شناخت اجتماعی(SCT) و تئوری پذیرش سیستم های فنی اجتماعی (Sociotechnical Systems Theory of Acceptance) است در زمینه پذیرش فناوری است. ونکاتش در مطالعه خود از داده های مربوط به کارمندان چهار سازمان در طی شش ماه و در سه مقطع زمانی (دوره اول: بعدازآموزش، دوره دوم: یک ماه بعد از پیاده سازی و دوره سوم: سه ماه بعد از پیاده سازی) استفاده کرده است. رفتار استفاده واقعی پس از گذشت شش ماه از دوره آموزش مورد سنجش قرار گرفت. هشت مدل مذکور بین 17تا53 درصد از واریانس قصد رفتاری را توضیح دادند، سپس تئوری تلفیقی پذیرش وکاربرد فناوری با بهره گرفتن از داده های جمع آوری شده آزمون شد. نتایج ازمون نشان داد که عملکرد تئوری مزبور از هشت مدل دیگر بهتر است و 69 درصد از واریانس قصد استفاده از فناوری را توضیح می دهد (ونکاتش و همکاران 2003). 4-2- فرموله سازی تئوری یکپارچهی پذیرش و استفاده از تکنولوژی (UTAUT) هفت ساخت موجود به نظر مهمترین تعیین کننده های مستقیم تمایل یا بکارگیری، در یک مدل فردی یا مدل های دیگر میباشد (ونکاتش وهمکاران 2003) بنابراین چنین نظریه پردازی شد که چهار ساخت نقش قابل ملاحظه ای را بعنوان تعیین کننده های مستقیم پذیرش کاربر و رفتار بکارگیری بازی خواهند کرد. انتظار عملکرد[3]، انتظار تلاش[4]، تاثیر اجتماعی[5]، و شرایط تسهیلی[6]، خودکارآیی[7] ، نگرش نسبت به استفاده از تکنولوژی[8] و اضطراب[9] همانطور که در زیر تشریح خواهد شد، تئوری پردازی می شوند. برچسب های مورد استفاده برای ساخت ها، ماهیت ساخت را توصیف می کند و بر این قرار بوده اند تا مستقل از هر دیدگاه نظری خاص باشند. در پایان این بخش، هر کدام از تعیین کننده ها را مشخص نموده و فرضیات تحقیق را با توجه به مبانی نظری تحقیق تعریف می نماییم . شکل 3-2 مدل تحقیق ونکاتش و همکاران 2003 را نشان می دهد. شکل 3-2 مدل تحقیق ونکاتش وهمکاران 2003 داوطلبانه بودن برای استفاده 1-4-2- انتظار عملکرد انتظار عملکرد بصورت میزانی که فردی باور دارد که استفاده از این سیستم به او کمک خواهد کرد تا در انجام شغل سود بدست آورد تعریف می شود. این پنج ساخت حاصل از مدل های مختلف که به انتظار عملکرد مرتبط می باشند، سودمندی (TAM/TAM2 و C-TAM-TPB)، انگیزش خارجی (MM)، تناسب شغل (MPCU)، مزیت نسبی (IDT) و انتظارات خروجی (SCT) در نظر گرفته می شوند. بررسی ادبیات موضوع توسط ونکاتش وهمکاران2003 نشان می دهد که، برخی از مولفان تشابهات آنها را تائید می کنند: سودمندی و انگیزش خارجی (دیویس[10] و همکاران، 1989، 1992)، سودمندی و تناسب شغلی (تامپسون[11] و همکاران، 1994)، سودمندی و مزیت نسبی (دیویس و همکاران، 1989؛ مور و بنباسات[12]، 1991؛ پلوفی[13] و همکاران، 2001)، سودمندی و انتظارات خروجی (کامپیو و هیگینز[14]، 1999ب؛ دیویس و همکاران، 1989)، و تناسب شغلی و انتظارات خروجی (کامپیو و هیگینز، 1999ب). ساخت انتظار عملکرد در هر مدل فردی (جدول 1-2) قوی ترین پیش بینی کننده برای تمایل است و در تمامی نقاط اندازه گیری هم در وضعیت اجباری و هم در وضعیت اختیاری معنادار باقی می ماند(ونکاتش وهمکاران2003). یافته های ونکاتش وهمکاران 2003 آزمون های پیشین راتاییدمی نماید(آزمون های مدل قبلی (آگاروال و پراساد[15]، 1998؛ کامپیو و هیگینز، 1999ب؛ دیویس و همکاران، 1992؛ تیلور و تاد[16]، 1995الف؛ تامپسون و همکاران، 1994؛ ونکاتش و دیویس، 2000)) با اینحال، به لحاظ نظری، دلیلی وجود دارد تا انتظار داشته باشیم که رابطه بین انتظار عملکرد و تمایل با جنسیت و سن تعدیل خواهد یافت. تحقیق بر روی تفاوت های جنسیتی نشان می دهد که مردان تمایل بیشتر به وظیفه محور بودن دارند (مینتون و اشنایدر[17]، 1980) و بنابراین انتظارات عملکرد، که بر انجام وظیفه تمرکز دارد، احتمالا برای مردان برجستگی ویژه دارند. تئوری طرح جنسیتی پیشنهاد می کند که چنین تفاوتهای نقش های جنسیتی و فرآیندهای اجتماعی سازی تقویت شدهی حاصل از تولد نسبت به خود، از جنسیت بیولوژیکی نشات می گیرد (بم، نظریه جامع تلفیقی پذیرش وکاربرد فناوری (UTAUT) انتظار تلاش بعنوان میزان سهولت مرتبط با بکارگیری این سیستم تعریف می شود. سه ساخت حاصل از مدل های موجود مفهوم انتظار تلاش را در برمی گیرند: سهولت ادراک شده از بکارگیری (TAM/TAM2)، پیچیدگی (MPCU)، و سهولت بکارگیری (IDT). همانگونه که می توان در جدول 2-2 مشاهده کرد، تشابهات اساسی مابین تعاریف ساخت ها و مقیاس های اندازه گیری وجود دارد. تشابهات مابین این ساخت های در تحقیق پیشین ارائه شده است (دیویس و همکاران، 1989؛ مور و بنباسات، 1991؛ پلوفی[1] و همکاران، 2001؛ تامپسون و همکاران، 1991). ونکاتش و موریس (2000)، با توجه به تحقیق دیگر (بطور مثال، بم و آلن، 1974؛ بوزیونلوس[2]، 1996) پیشنهاد می کنند که انتظار تلاش برای زنان آشکارتر از مردان است. همانگونه که قبلا اشاره شد، تفاوت های جنسیتی می تواند توسط شناخت های مرتبط با نقش های جنسیتی تحریک گردد (همانند، لینات و مک کندلس، 2000؛ موتوویدلو، 1982؛ وانگ[3] و همکاران، 1985). افزایش سن، نشان داده شده که مرتبط با سختی در پردازش تحریکات پیچیده و تخصیص توجه به اطلاعات آن شغل می باشد (پلودی و هویر[4]، 1985)، هر دوی آنها ممکن است در حین استفاده از سیستم های نرم افزاری لازم باشند. تحقیقات پیشین این مفهوم را تائید می کند که ساخت های مرتبط با انتظار تلاش تعیین کننده های قویتری برای تمایل فردی زنان خواهد بود (ونکاتش و موریس، 2000؛ ونکاتش و همکاران؛ 2000) و برای کارکنان مسن تر (موریس و ونکاتش، 2000). با بهره گرفتن از بحث های پیرامون انتظار عملکرد، انتظار می رود که جنسیت، سن و تجربه با هم هماهنگ و همساز باشند. از اینرو، مشاهده شد که انتظار تلاش برای زنان برجسته ترین خواهد بود، بویژه برای آنهایی که مسن ترند و در ارتباط با سیستم کمی بیشتر تجربه دارند. جزییات بیشتر درباره این پایان نامه : پایان نامه نظریه جامع تلفیقی پذیرش و کاربرد فناوری (UTAUT) جدول2-2 : انتظار تلاش، ساخت های بنیادی، تعاریف و مقیاس ها(ونکاتش وهمکاران2003 ) ساخت تعریف آیتم ها سهولت درک شده از بکارگیری (دیویس، 1989؛ دیویس و همکاران، 1989) میزانی که شخصی باور دارد که بکارگیری یک سیستم بدور از تلاش خواهد بود. 1- یادگیری کنترل این سیستم برای من آسان خواهد بود. 2- انجام کارهایی که می خواهم انجام دهم با بهره گرفتن از سیستم آسان خواهد بود. 3- تعامل من با سیستم واضح و قابل فهم خواهد بود. 4- سیستم برای تعامل با من انعطاف پذیر خواهد بود. 5- ماهر شدن در کار با سیستم برای من آسان خواهد شد. 6- استفاده از سیستم برای من آسان خواهد بود. پیچیدگی (تامپسون و همکاران، 1991) میزانی که یک سیستم برای استفاده و فهم به نظر مشکل می آید. 1- استفاده از ان سیستم زمان خیلی زیادی از تکالیف معمولم را به خود اختصاص می دهد. 2- کار با این سیستم خیلی پیچیده است، فهم اینک چه چیز اتفاق می افتد مشکل است. 3- استفاده از این سیستم زمان زیادی را برای انجام عملیات های مکانیکی در برمی گیرد (مانند، داده های ورودی) 4- یادگیری استفاده از این سیستم برای اینکه ارزش تلاش را داشته باشد خیلی طول می کشد. سهولت بکارگیری (مور و بنباسات، 1991) میزانی که یک نوآوری برای استفاده نمودن مشکل به نظر می رسد. 1- تعامل من با این سیستم واضح و قابل فهم است. 2- من باور دارم که که آنچه را می خواهم با سیستم انجام دهم آسان خواهد بود. 3- درکل، من اعتقاد دارم که این سیستم برای استفاده آسان است. 4- یادگیری کنترل این سیستم برای من آسان است. 3-4-2- تاثیر اجتماعی نقش تاثیر اجتماعی در تصمیمات پذیرش تکنولوژی پیچیده است و در معرض دامنه ای وسیع از تاثیرات تصادفی قرار دارد. تاثیر اجتماعی دارای اثری بر رفتار فردی از طریق سه مکانیزم است: پذیرش، درونی سازی و هویت بخشی. در حالیکه دو مکانیزم دوم با تغییر ساخت باور یک فرد مرتبط هستند و یا منجر می شوند که فردی به منافع حالات اجتماعی بالقوه پاسخ دهد، مکانیزم پذیرش سبب می شود که یک فرد بطور ساده ای تمایل خود در پاسخ به فشار اجتماعی را تغییر دهد- بعبارت دیگر، گرایش های فردی برای سازگاری با تاثیر اجتماعی. تحقیق پیشین پیشنهاد می کند که افراد با احتمال زیادی با انتظارات دیگران سازگار می شوند زمانیکه آن افراد توانایی پاداش دادن به رفتار یا تنبیه عدم رفتار را دارا هستند. این دیدگاه پذیرش با نتایج سایر نوشتارهای قبول تکنولوژی سازگار بوده و نشان می دهد که اعتماد بر عقاید دیگران تنها در وضعیت های اجباری معنادار است، بخصوص در مراحل اولیه تجربه، زمانیکه عقاید فردی نسبتا ناشناخته است. این فشار هنجاری در طول زمان تحلیل خواهد رفت همزمان با اینکه تجربه افزایش می یابد، بنیانی عملی تر را برای تمایل فرد برای استفاد از این سیستم فراهم می آورد. 1974؛ بم و آلن[18]، 1974؛ کیرچ میر[19]، 1997؛ لوبینسکی[20] و همکاران، 1983؛ لینات و مک کندلس[21]، 2000؛ مونتو ویدلو[22]، 1980). مطالعات اخیر تجربی خارج از حوزه IT (مانند، کیرچ میر، 2002؛ تی ونگ[23]، 1997) نشان داده اند که نقش های جنسیتی دارای یک بنیان روانشناسی قوی هستند و نسبتا قایل تحمل، و هنوز جا برای تغییر در طی زمان دارند (ونکاتش و همکاران 2003). [1]Unified Theory of Acceptance and Use of Technology [3] Performance Expectancy [4] Effort Expectancy [5] Social Influence [6] Facilitating Conditions
نظریه جامع تلفیقی پذیرش وکاربرد فناوری (UTAUT)
آخرین نظرات