فرضیه اول: افزایش قیمت برق بر مصرف برق در بخش خانگی شهری اقتصاد ایران موثر می باشد.

فرضیه دوم: افزایش یکسان قیمت برق باعث کاهش بیشتر رفاه دهک های  درآمدی پایین نسبت به دهک های درآمدی بالا در بخش شهری اقتصاد ایران می شود .

1-5 اهداف اصلی تحقیق

اهداف اصلی این پژوهش عبارت اند از:

بررسی آثار افزایش قیمت برق در سطح مصرف برق در بخش خانگی شهری در ایران

بررسی آثار افزایش قیمت برق بر سطح رفاه دهک های مختلف درآمدی خانوارهای شهری در ایران

1-6 نتایج مورد استفاده پس از انجام تحقیق

نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به عنوان راهنمایی برای سیاست گذاران اقتصادی در صنعت واقع گردد، بدین ترتیب که سیاست گذاران می توانند نگرش و همچنین نحوه عملکرد خویش را نسبت به افزایش قیمت برق ، بصورت یکسان را اصلاح نمایند.

1-7  استفاده کنندگان از نتیجه پایان نامه

این پژوهش می تواند در صورت صلاحدید هر یک از ارگان های زیر به عنوان یک پژوهش علمی مورد استفاده قرار گیرد:

دولت، وزارت اقتصاد، وزارت نیرو، وزارت رفاه و کار و امور اجتماعی، شرکت تولید و توزیع برق ایران (توانیر)

1-8 روش و ابزار گردآوری اطلاعات

روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده و داده های مورد استفاده از مرکز آمار و بانک مرکزی ایران تهیه گردیده است.

1-9 جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق

در این پژوهش با بهره گرفتن از مدل تقاضای تقریباً ایده آل و استخراج کشش قیمتی و درآمدی به بررسی تأثیرات افزایش قیمت برق بر رفاه خانوارهای شهری در اقتصاد ایران پرداخته شده است. این در حالی است که در مطالعات مشابه صورت گرفته در ایران اثرات افزایش قیمت سوخت هایی همچون بنزین که بر خلاف برق بعنوان یک کالای تقریباً بدون جانشین (یعنی اینکه انرژی برق و سایر سوخت های جایگزین نمی توانند به راحتی جانشین یکدیگر شوند (لطفعلی پور و لطفی (1383))  محسوب می شود، به نسبت دارای جانشین های مناسبی می باشد، بررسی شده است.

1-10 قلمرو تحقیق

قلمرو مکانی مطالعه فوق کل مناطق شهری کشور ایران را در بر می گیرد و همچنین از بعد زمانی این مطالعه از داده های بین سالهای 86 تا 91 اقتصاد ایران را در بر می گیرد.

1-11 جامعه و نمونه آماری

جامعه آماری این پژوهش کل بخش خانگی شهری اقتصاد ایران را شامل می شود.

1-12 روش تحقیق

این مطالعه به جهت نوع تحقیق یک تحقیق کاربردی و ابزار جمع آوری اطلاعات در آن، کتابخانه ای می باشد. در این مطالعه ابتدا به تصریح مناسب مدل و جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز پرداخته می شود.  داده های این تحقیق از دو جنبه ی زمان و واحدهای مقطعی برخوردارند، همچنین تعداد مشاهدات در طی سال ها و برای طبقات مختلف مساوی نیست، بنابراین در این مطالعه داده ها، داده های ادغام شده نابرابر خواهند بود.  این داده ها هر ساله بر اساس طبقه بندی خاص SNA [9] از طریق نمونه گیری گردآوری می شود. اطلاعات مربوط به شاخص قیمت ها نیز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در ترازنامه بانک مرکزی (همچنین در مجله بانک مرکزی و در سالنامه های آماری سال های مختلف) منتشر می شود. مخارج خانوار و هزینه زیرگروه های مختلف آن نیز هر ساله توسط مرکز آمار ایران با عنوان « نتایج تفصیلی آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری» انتشار می یابد.

1-13 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

روشی که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پایان نامه مورد استفاده قرار می گیرد یک روش تحلیلی – توصیفی می باشد. در این مطالعه تجمیع داده ها بر مبنای واحد آماری خانوار انتخاب شده است که مطالعه رفتار مصرفی خانوارها را در سطوح مختلف هزینه ای و روی کوچک ترین واحد مصرفی یعنی خانوار شدنی و برآورد معادلات را با بهره گیری از تعداد داده های بیشتر امکان پذیر می سازد.  نگرش سیستمی نسبت به رفتار مصرف کنندگان مستلزم توجه به تمامی اقلام مخارج در سبد هزینه خانوارهاست و از این رو در این تحقیق سبد مصرفی خانوار به سه زیرگروه برق، مسکن و سایر کالاها و خدمات تقسیم و آمار بودجه خانوار بر اساس طبقه بندی هزینه ای که مخارج مصرفی خانوارهای مختلف را در سطوح متفاوت نشان می دهد، به کار گرفته شده است .

از طرفی با توجه به ویژگی های انعطاف پذیری تابع مخارج و عدم وابستگی به فرض خطی بودن منحنی انگل و همچنین به دلیل انتخاب سطح کلی کردن بر مبنای واحدهای مصرفی خانوارها و گروه های کالایی مسکن، برق و سایر کالاها سبب شده است که از سیستم تقاضای تقریباً ایده آل که در میان سیستم های تقاضای موجود قابلیت نمایش صحیح رفتار مصرف کنندگان در سطح پایینی از کلی کردن را دارا می باشد(انصاری،1392)، برای تخمین تابع تقاضا استفاده گردد.

پس از تخمین تابع تقاضای دهک های مختلف درآمدی (هزینه ای) در این مطالعه با بهره گرفتن از تغییر جبرانی (CV)[10] و تغییر معادل (EV)[11]تغییر رفاه ایجادشده در دهک های مختلف هزینه ای را محاسبه گردیده است. بدین ترتیب می توان اثرات رفاهی ایجادشده بر اثر افزایش قیمت برق در دهک های مختلف هزینه ای را محاسبه نمود.

1-14 تعاریف مفاهیم و واژه ها

سیستم تقاضای تقریبا ایده آل: اغلب مخارج را تابعی از مطلوبیت و قیمت در نظر می گیرند. ولی میولبور تابع ارجحیت را طوری تعریف می کند که مطلوبیت و قیمت به دلیل عدم همخوانی با یکدیگر از هم جدا باشند. اگر تابع مخارج گروه خانوار دارای ویژگیهای زیر باشد، در این صورت به لحاظ نظری می توان سیستمی از معادلات تقاضا را استخراج نمود که بدان سیستم تقاضای تقریباً ایده آل اطلاق می شود(داوودی، سالم؛1385)